Η ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΝΟΜΙΑΣ.

 Γράφει ο Ιωάννης Κανελλόπουλος

 

Η πολυνομία και η κακονομία είναι δύο φαινόμενα που δημιουργούν τεράστιο πρόβλημα στην εύρυθμη λειτουργία των σύγχρονων φιλελεύθερων δημοκρατιών και των εθνικών οικονομιών τους. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου η παραγωγή νόμων και κανονισμών είναι τεράστια, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εντάξουν στο νομικό τους σύστημα πληθώρα κανονισμών και οδηγιών υπό το φόβο της επιβολής χρηματικών κυρώσεων και διακοπή της χορήγησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων.  

Πέραν των Κοινοτικών νόμων, το Ελληνικό νομικό σύστημα καλείται να λειτουργήσει εύρυθμα υπό την πίεση της μαζικής ψήφισης πολυνομοσχεδίων. Τα πολυνομοσχέδια - πολυνόμοι συνιστούν εργαλείο για την εφαρμογή των μνημονιακών δεσμεύσεων, που ανέλαβε η χώρα προς τους δανειστές της και δεν υπακούουν στις αρχές της καλής νομοθέτησης. Με την ένταξη της Ελλάδος στο μηχανισμό δανειακής στήριξης (Μνημόνιο) η εκτελεστική εξουσία έπρεπε να λύσει τον γρίφο της έγκαιρης ψήφισης των εφαρμοστικών νόμων του μνημονίου, καθώς η αποταμίευση των δόσεων στήριξης της ελληνικής οικονομίας είχε συνδεθεί με την επικύρωση των συμφωνηθέντων από το νομοθετικό σώμα.

Το νομικό σύστημα υπέκυψε στις δημοσιονομικά επείγουσες καταστάσεις και να κινηθεί με ταχύτατες διαδικασίες για να μην βρεθεί η χώρα αντιμέτωπη με την χρεοκοπία και την έξοδο από την ευρωζώνη. Ωστόσο, η τυπική έξοδος από το μνημόνιο το 2019 δεν άλλαξε την νομοπαρασκευαστική εθιμική πρακτική. Τα πολυνομοσχέδια συνιστούν, πλέον, εργαλείο εφαρμογής της οικονομικής πολιτικής της εκτελεστικής εξουσίας, το οποίο χρησιμεύει στην επαναβεβαίωση της θέσης των στελεχών του επιτελικού κράτους μέσω της επιτυχούς αλληλεπίδρασης και αλληλοϋποστήριξης με τις εγχώριες οικονομικές ελίτ.

Η πολυνομία -κακονομία δυσχεραίνει την ορθολογική εφαρμογή του δικαίου στην πράξη και ενώπιον των ποινικών, αστικών και διοικητικών δικαστηρίων. Οι δικηγόροι και οι δικαστές καλούνται να εφαρμόσουν νόμους που δεν είναι σαφείς και συχνά το περιεχόμενο τους αντίκειται στο ίδιο το Σύνταγμα και στο περιεχόμενο άλλων νόμων. Η εκτελεστική εξουσία δεν δύναται να αντιληφθεί τις επιπτώσεις της κακής νομοθέτησης,  προκύπτει από τις συνεχείς αλλαγές του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και του Ποινικού Κώδικα. Ως εκ τούτου οι "νέοι" νόμοι πριν εφαρμοστούν αντικαθίστανται, τροποποιούνται ή καταργούνται με νέους νόμους, οι οποίοι στην συνέχεια θα τροποποιηθούν, θα καταργηθούν ή θα αντικατασταθούν ανάλογα με τις προθέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης και των Υπουργών. Οι συνεχείς αλλαγές επιφέρουν την κόπωση και των δικαστικών υπαλλήλων της χώρας, οι οποίοι διαδραματίζουν καίριο διεκπεραιωτικό ρόλο στην διαδικασία της επιτέλεσης του πρωταρχικού σκοπού της δικαιοσύνης.

Πρόσφατα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης δεν έκρυψε την επιθυμία του να αλλάξει όλο τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Άγνωστο γιατί ο συγκεκριμένος Κώδικας βρίσκεται στο μικροσκόπιο της εκτελεστικής εξουσίας, όταν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα είναι το μέγεθος του Δημοσίου και η πολυπλοκότητα του δικαίου που το διέπει. Το αρμόδιο υπουργείο της δικαιοσύνης φρόνιμο θα ήταν να  αναλώσει τις δυνάμεις του προς την κατεύθυνση της Κωδικοποίησης του Δημοσίου Δικαίου και τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων των οργάνων της διοίκησης, ώστε το δημόσιο δίκαιο να καταστεί λειτουργικό και να περιοριστεί στο ελάχιστο η ανάγκη έκδοσης καθοδηγητικών εγκυκλίων. Ενδεικτικά, είναι αναγκαία η κωδικοποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας που αφορά: α) τους δανειολήπτες και τα ζητήματα του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, β) το νομικό καθεστώς των συγκοινωνιών, γ) τα Αξιόγραφα και δ) την λειτουργία των διοικητικών οργάνων και γενικά το Δημόσιο Δίκαιο.    

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε. και οι εργαλειοθήκες καλής νομοθέτησης υπάρχουν και μπορούν να αξιοποιηθούν από τα συναρμόδια Υπουργεία. Αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση. Το νομοθετικό σώμα επιδεικνύει απροθυμία και αδιαφορία να προωθήσει τις απαιτούμενες αλλαγές. Έχει απωλέσει την επαφή του με την κοινωνική πραγματικότητα και τελεί υπό καθεστώς πλήρης άρνησης σχετικά με την πραγματική κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας. Σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση της αλλαγής αυτής της κατάστασης οφείλει να διαδραματίσει ο νομικός κόσμος της χώρας και η κοινωνία των πολιτών διά των συνεχών οχλήσεων και της ασταμάτητης πίεσης στις δομές εξουσίας και στους θεσμούς.

Μετά από δέκα χρόνια εφαρμογής οικονομικών μέτρων συμπίεσης της πραγματικής οικονομίας, το νομοθετικό σώμα και η εκτελεστική εξουσία οφείλουν να ακολουθήσουν την οδό των ουσιαστικών διαρθρωτικών αλλαγών στην δημόσια διοίκηση και τον κρατικό μηχανισμό. Μια καλή αρχή θα ήταν η ουσιαστική κωδικοποίηση των νόμων.

 

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.