Γράφει ο Επαμ. Κρανιάς

Με αφορμή τις πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης για την επιδότηση αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων (άλλο ένα τέχνασμα υφαρπαγής ελληνικού πλούτου από τις ισχυρές χώρες της ΕΕ – ας μην ξεχνούμε καταλυτικά οχήματα, απόσυρση, diesel κλπ) θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις μου για το εθνικό όχημα. Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είναι αυτοκινητοπαραγωγός χώρα και παρόλο που στο παρελθόν έγιναν αξιόλογες προσπάθειες ως προς την εγχώρια παραγωγή οχημάτων, όλες έπεσαν στο κενό για διάφορους λόγους, κυρίως όμως λόγω της κρατικής αδιαφορίας και παρεμπόδισης.

Η είσοδος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ουσιαστικά αποτέλεσε την ταφόπλακα τυχόν νέων προσπαθειών προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς είναι γνωστό ότι άλλα κράτη-μέλη με οργανωμένη βιομηχανική παραγωγή δεν έβλεπαν με καλό μάτι την δημιουργία ανταγωνιστικών προς τα προϊόντα τους κατασκευαστών οχημάτων εντός της ένωσης. Λέγεται μάλιστα ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης επηρεάσθηκαν από τους Ευρωπαίους για την δημιουργία ενός νομικού πλαισίου τέτοιου που όχι μόνο θα αποβιομηχάνιζε πλήρως την χώρα αλλά και θα παρεμπόδιζε οποιαδήποτε νέα προσπάθεια (μέσω υπέρμετρης φορολογίας, ανυπόστατων κανονισμών ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος κ.ά.) προς τον σκοπό αυτό. Έτσι λοιπόν η Ελλάδα πορεύτηκε όλα αυτά τα χρόνια στη σκιά των Ευρωπαίων εταίρων που το μόνο τους ενδιαφέρον ήταν και είναι πώς θα προωθήσουν τα δικά τους πάσης φύσεως οχημάτα και αγροτικά μηχανήματα στην ελληνική αγορά είτε με άμεσο είτε με έμμεσο τρόπο. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν εκτός των άλλων η αιμορραγία του πολύτιμου ΑΕΠ μας σε άλλες χώρες, η ανεργία, η εγκατάλειψη της έρευνας, η εξάρτησή μας στην κάλυψη με οχήματα ζωτικών τομέων της χώρας όπως ο στρατός, η αστυνομία, η πυροσβεστική, η υγεία κ.α.

Με την πάροδο των χρόνων και με δεδομένη την τεχνολογική έκρηξη σε πολλούς τομείς της επιστήμης παρουσιάζονται κατά την γνώμη μου νέες ευκαιρίες για την υλοποίηση και παραγωγή ενός εθνικού οχήματος. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη των συσσωρευτών (μπαταριών) κυρίως λόγω της εκρηκτικής ανάπτυξης της κινητής τηλεφωνίας και των ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου ισχύος της ηλεκτρικής ενέργειας, μας επιτρέπουν τον σχεδιασμό και συναρμολόγηση παντός τύπου οχημάτων (αυτοκίνητα, φορτηγά, μοτοσυκλέτες κ.ά.) με χαμηλό κόστος. Τεχνογνωσία κατασκευής αμαξωμάτων υπήρχε ανέκαθεν στην Ελλάδα είτε σε κρατικό επίπεδο (ΕΛΒΟ), είτε σε ιδιωτικό επίπεδο (NAMCO-PONY, ΤΕΟΚΑΡ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗΣ, ΣΑΡΑΚΑΚΗΣ κ.ά.). Επιπροσθέτως, τόσο η πανεπιστημιακή κοινότητα όσο και ιδιώτες επιστήμονες που δρουν σε διάφορους τομείς της μηχανολογίας και της ηλεκτρολογίας νομίζω πως με χαρά και ενθουσιασμό θα γίνονταν αρωγοί ενός τέτοιου εγχειρήματος. Τέλος, είναι βέβαιο ότι έτσι και αλλιώς ένα τέτοιο εγχείρημα θα παρείχε εργασία σε εξειδικευμένο και μη προσωπικό προερχόμενο από διάφορους κλάδους.

Αν και η αποβιομηχάνιση της Ελλάδας λαμβάνει χώρα εδώ και δεκαετίες έχω την πεποίθηση ότι δεν μπορεί το γεγονός αυτό να εμποδίσει δραματικά την υλοποίηση και παραγωγή (έστω και σε περιορισμένη κλιμακα) ενός εθνικού οχήματος για τους παρακάτω λόγους:

• Ο ηλεκτρικός κινητήρας είναι κατά πολύ απλούστερος ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης (με τα χιλιάδες εξαρτήματα και κινούμενα μέρη) και τις πατέντες ευρεσιτεχνίας που τον συνοδεύουν και απαγορεύουν την υλοποίηση ενός ανταγωνιστικού ελληνικού κινητήρα εσωτερικής καύσης για τα δεδομένα της εποχής. Αντίθετα, οι ηλεκτροκινητήρες έχουν υποστεί πολύ λίγες αλλαγές ή βελτιώσεις από την εποχή που ανακαλύφθηκαν εδώ και σχεδόν 150 χρόνια και εν πάσει περιπτώσει έχουν πολύ λίγα μέρη από τα οποία αποτελούνται (Δρομέας, Στάτης, Ψύκτρες, Διάκενο). Η χρήση έτοιμων ηλεκτροκινητήρων από τρίτους κατασκευαστές είναι επίσης εφικτή χωρίς μεγάλη επιβάρυνση στο τελικό κόστος κατασκευής. Ένα ακόμη πλεονέκτημα της χρήσης ηλεκτρικού κινητήρα σε ένα όχημα είναι η μη απαίτηση ύπαρξης κιβωτίου ταχυτήτων και μετάδοσης κίνησης (διαφορικό). Ο ηλεκτρικός κινητήρας αποδίδει όλη την ροπή στρέψης του από τις 0 στροφές άρα δύναται να συνδεθεί απευθείας στους τροχούς κίνησης. Η ιδιότητά του αυτή παρέχει και ένα πρόσθετο πλεονέκτημα. Καθίσταται δυνατή η υλοποίηση κίνησης σε όλους τους τροχούς (το περίφημο 4x4 που βλέπουμε στα αυτοκίνητα) χωρίς την ύπαρξη πολύπλοκων διαφορικών με άξονες μετάδοσης κίνησης και συστήματα περιορισμένης ολίσθησης.
• Οι συσσωρευτές (μπαταρίες) του οχήματος είναι το πιο σημαντικό τμήμα του, καθώς αυτό εξασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια και αυτονομία του. Λόγω της ναυτιλίας μας και την εκτεταμένη χρήση τους σε πλοία, βάρκες, σκάφη αναψυχής, υπάρχουν αρκετές ελληνικές βιοτεχνίες παραγωγής συσσωρευτών χημικού τύπου υψηλών προδιαγραφών και ποιότητας. Εδώ να σημειώσουμε ότι δεν θα πρέπει να επιδιώκεται από την αρχή μιας τέτοιας προσπάθειας το βέλτιστο. Δεν θα πρέπει εξαρχής να στοχεύουμε σε μια ευθεία αντιπαράθεση με υψηλής τεχνολογίας κατασκευές βιομηχανιών και χωρών που παράγουν επί πολλές δεκαετίες οχήματα. Αντιθέτως, θα πρέπει ο σχεδιασμός και οι λύσεις που θα εφαρμοσθούν να υλοποιούν ένα οικονομικό όχημα με τίμια τεχνικά χαρακτηριστικά και επάρκεια υλικών από τους κατά προτίμηση εγχώριους προμηθευτές. Η χρήση για παράδειγμα μπαταριών ιόντων λιθίου, που χρησιμοποιούνται κατά κόρον από πολλούς κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων, μπορεί να μην συνάδει με την ιδέα του εθνικού οχήματος για τον απλούστατο λόγο ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει ορυχεία λιθίου. Αντίθετα, προσπάθειες υλοποίησης μπαταριών με βάση το αλουμίνιο ή υλικών που παράγονται στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα και ας μην έχουν οι παραγόμενοι συσσωρευτές την αντίστοιχη με αυτούς του λιθίου ενεργειακή χωρητικότητα.
• Τέλος, τα ηλεκτρονικά ελέγχου ισχύος που θα απαιτηθούν συνήθως προέρχονται από χώρες που διαθέτουν την ανάλογη τεχνογνωσία ΗΠΑ, Κίνα, Ν. Κορέα, Ταϊβάν, Ιαπωνία, Γερμανία και είναι αντιστοίχως προμηθευτές και άλλων επώνυμων εταιριών του εξωτερικού. Πάντα όμως υπάρχει ο χώρος δράσης του «ελληνικού δαιμόνιου» σε επίπεδο σχεδιασμού – λύσεων.

Αν όλη αυτή η προσπάθεια ενταχθεί σε ένα συνολικό εθνικό σχέδιο παραγωγής, διαχείρισης και διανομής της ενέργειας τότε η επιτυχία και τα οφέλη που θα επιφέρει είναι σημαντικά. Τα οφέλη θα είναι και οικονομικά και αναπτυξιακά για τον τόπο αλλά και οικολογικά. Αναλογιστείτε αν ο στρατός μας, η αστυνομία μας, η πυροσβεστική μας, οι αστικές συγκοινωνίες μας και τόσοι άλλοι κλάδοι, αν χρησιμοποιούσαν δικής μας παραγωγής ηλεκτρικά οχήματα, πόση οικονομία σε καύσιμα, πόρους και χρόνο θα μπορούσε να εξασφαλίσει. Επίσης, πόση λιγότερη ρύπανση και θόρυβο στις ταλαιπωρημένες πόλεις μας. Και τέλος, πόση ασφάλεια λόγω της μη χρήσης εύφλεκτων καυσίμων.

Στην εύλογη ερώτηση που θα έκανε κάποιος πού θα φορτίζονται όλα αυτά τα οχήματα η απάντηση είναι μία, σωστός σχεδιασμός και αξιοποίηση των χώρων κρατικής κυρίως αρμοδιότητας. Φανταστείτε για παράδειγμα πόσα στρατόπεδα, αμαξοστάσια ή οικόπεδα-αποθήκες της ΔΕΔΔΗΕ με τεράστιους ακάλυπτους χώρους στους οποίους θα μπορούσαν άνετα να εγκατασταθούν συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκά συστήματα, αιολικά συστήματα). Επίσης, η χρήση θερμοστροβίλων ή και κινητήρων εσωτερικής καύσης για την κίνηση ηλεκτροπαραγωγών συστημάτων (γεννήτριες) με χρήση καυσίμων εγχώριας – αγροτικής παραγωγής, όπως η μεθυλική (ξυλόπνευμα) ή η αιθυλική αλκοόλη (οινόπνευμα), τα οποία ναι μεν έχουν αποτύπωμα στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό και τόσα άλλα που μπορούν να γίνουν. Λύσεις υπάρχουν. Βούληση χρειάζεται και σωστός σχεδιασμός και βεβαίως η προσαρμογή να γίνεται σταδιακά. Συν τω χρόνω οι λύσεις θα βελτιώνονται και θα εξυπηρετούν όλο και μεγαλύτερο εύρος υπηρεσιών και ανθρώπων.

Ελπίζουμε ότι σύντομα θα έχουμε κυβερνητικά σχήματα με εθνική σκέψη που επιτέλους θα αποστασιοποιηθούν από την υπάρχουσα αντίληψη της εξάρτησης και της υποταγής και θα προωθήσουν τέτοια εθνικά σχέδια ανάπτυξης και βελτίωσης της ζωής όλων μας.

Επαμεινώνδας Κρανιάς
Μηχανικός Αυτοματισμού

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.