Εκλογικά παραμύθια.

Του Άρη Πετράκη

10-7-2023

Οι εκλογές, τόσο του Μαΐου με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής όσο και του Ιουνίου με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, πέρασαν και επανήλθαμε στην καθημερινότητα. Για άλλη μία φορά κατά την παρατεταμένη διπλή προεκλογική περίοδο ακούστηκαν τα γνωστά παραμύθια για το πολίτευμα, για το εκλογικό σύστημα, για την αποχή κλπ, τα οποία θα προσπαθήσω να αποδομήσω.

Παραμύθι  1^ο (με διάφορες παραλλαγές): Δεν υπάρχει δημοκρατία, η δημοκρατία πάσχει κλπ.

Λάθος! Tο πολίτευμα της Ελλάδας είναι προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία και βάσει του ισχύοντος συντάγματος η διάταξη περί της μορφής του πολιτεύματος δεν αναθεωρείται. Επομένως,  αυτή τη δημοκρατία έχουμε, δεν διορθώνεται όσο κι αν χτυπιέστε και με αυτή θα πορευθούμε μέχρι να πεθάνει ο Highlander. Προσπάθησαν και άλλοι να την διορθώσουν - ανεπιτυχώς - αλλά πέθαναν πριν από τον Highlander. Αν δεν σας αρέσει η δημοκρατία, ψάξτε να βρείτε καλύτερο πολίτευμα αλλά να προσέχετε…μην σας πουν φασίστες!

Παραμύθι 2^ο: Η ποσόστωση υπέρ των γυναικών προωθεί τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική.

Λάθος! Υπάρχουν τόσα κόμματα που οποιαδήποτε γυναίκα ήθελε να είναι υποψήφια βουλευτής θα μπορούσε να βρει θέση σε κάποιο ψηφοδέλτιο. Η ποσόστωση υπέρ των γυναικών δυσχεραίνει κυρίως τα μικρά κόμματα στην εξεύρεση γυναικών υποψηφίων, επομένως στην κάθοδο στις εκλογές. Επίσης, αποτρέπει τη δημιουργία, για παράδειγμα, ενός αποκλειστικά γυναικείου κόμματος, επομένως περιορίζει υπό αυτή την έννοια την ελευθερία των γυναικών να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή. Τέλος, η ποσόστωση υπέρ των γυναικών μπορεί να είναι προπομπός περαιτέρω ποσοστώσεων, για παράδειγμα υπέρ ατόμων που ανήκουν στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+. Φανταστείτε σε λίγα χρόνια για να κατεβεί ένα κόμμα στις εκλογές, εκτός από άνδρες και γυναίκες (που δεν είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις) να είναι αναγκασμένο να έχει «δηλωμένους» υποψήφιους από τις διάφορες κατηγορίες ΛΟΑΤΚΙ+, τα 10, 20, 100 ή 500 φύλα των δικαιωματιστών κ.ο.κ. Θα υπάρξει τότε μικρό κόμμα που θα μπορέσει να συμμετάσχει σε εκλογές τηρώντας όλες αυτές τις ποσοστώσεις; Αυτά προς το παρόν μην τα πείτε παραέξω για να… μην σας πουν φασίστες!

Παραμύθι 3^ο: Το καλύτερο εκλογικό σύστημα είναι η ενισχυμένη αναλογική γιατί οδηγεί σε σταθερές κυβερνήσεις.

Λάθος! Πόσες σταθερές κυβερνήσεις θυμόσαστε από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, ως αποτέλεσμα εκλογών με ενισχυμένη αναλογική; Υποτίθεται ότι στη δημοκρατία πρέπει να υπάρχει πολυφωνία. Στην πραγματικότητα η πολυφωνία ακυρώνεται όταν υπάρχει «σταθερή κυβέρνηση» γιατί η «φωνή» του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος καλύπτει τις «φωνές» των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Θα μπορούσαμε να το πούμε και δημοκρατική μονοφωνική πολυφωνία. Εν τέλει, αν η σταθερή κυβέρνηση είναι το ζητούμενο τότε αναζητήστε άλλα πολιτεύματα, αλλά προσοχή…μην σας πουν φασίστες!

Παραμύθι 4^ο: Το καλύτερο εκλογικό σύστημα είναι η απλή αναλογική γιατί οδηγεί σε πολυφωνία, κυβερνήσεις συνεργασίας κλπ.

Εν μέρει σωστό! Στην πραγματικότητα, το πιο δίκαιο εκλογικό σύστημα στην δημοκρατία είναι η απλή αναλογική χωρίς τους περιορισμούς με τους οποίους μας την σερβίρουν. Η σωστή απλή αναλογική δεν πρέπει να έχει κανένα αυθαίρετο όριο για είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή (π.χ. 3%). Είναι κοινό μυστικό ότι το όριο του 3% τέθηκε για να μην μπορούν να εκπροσωπηθούν οι μουσουλμανικές μειονότητες της Θράκης από δικό τους μουσουλμανικό κόμμα. Με την αύξηση όμως του ποσοστού των μουσουλμάνων, κυρίως λόγω της απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλογενείς, κάποια στιγμή το όριο θα πρέπει να αυξηθεί για να επιτευχθεί ο ίδιος δημοκρατικός στόχος, που μειώνει την πολυφωνία. Για παράδειγμα, αν οι μουσουλμάνοι φτάσουν στο 20% των ψηφοφόρων, το εκλογικό όριο θα πρέπει να γίνει 25%; Ομοίως στην απλή αναλογική δεν πρέπει να υπάρχει ποσόστωση ανδρών-γυναικών ούτε ξεχωριστά υποψήφιοι βουλευτές στις εκλογικές περιφέρειες και στην επικράτεια. Πρέπει οι εκλογές να γίνονται με ενιαία λίστα υποψηφίων όλων των κομμάτων για όλη την επικράτεια. Στην περίπτωση που ισχύσουν όλα τα ανωτέρω, όποιος υποψήφιος βουλευτής λάβει ποσοστό 0,33% πανελλαδικώς εκλέγεται βουλευτής. Αυτό όμως είναι πολύ δημοκρατικό για να το αντέξουν οι δημοκράτες, οπότε εφηύραν διάφορους περιορισμούς, αλλά κανείς…δεν τους είπε φασίστες! Άλλωστε, με τους ίδιους περιορισμούς οι δημοκράτες μπορούν να θέσουν, δημοκρατικά πάντα, εκτός μάχης τους φασίστες (π.χ. με εκλογικό όριο 15% ή 20%).

Παραμύθι 5^ο (με διάφορες παραλλαγές): Αν υπάρξει μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων ακυρώνονται οι εκλογές ή μένουν κενές κάποιες θέσεις βουλευτών κλπ.

Λάθος! Η αποχή δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν για την εκλογή των βουλευτών, όπως δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν τα άκυρα και τα λευκά ψηφοδέλτια. Με απλά λόγια, ακόμα κι αν προσέλθει μόνο ένας ψηφοφόρος στην κάλπη και όλοι οι υπόλοιποι ψηφοφόροι απέχουν (ή ψηφίσουν με λευκό ή άκυρο ψηφοδέλτιο), κι αυτός ψηφίσει με έγκυρο ψηφοδέλτιο, θα έχουμε μονοκομματική βουλή με ποσοστό του μοναδικού κόμματος 100%. Πολύ ενδιαφέρουσα θα ήταν και η περίπτωση να βρεθούν μόνο δύο έγκυρα ψηφοδέλτια διαφορετικών κομμάτων, καθένα εκ των οποίων θα έχει λάβει το 50% των ψήφων, δηλαδή θα έχουμε ισοπαλία. Η μόνη περίπτωση να έχει νόημα η αποχή είναι να φτάσει το 100%, επομένως να μην εκλεγεί κανείς. Η πιθανότητα αυτή είναι σχεδόν μηδενική. Και σ’ αυτή την περίπτωση όμως, η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα και μάλλον θα προκηρυχθούν νέες εκλογές, μέχρι να ψηφίσει έγκυρα έστω και ένας ψηφοφόρος. Άλλη περίπτωση αποτυχίας των εκλογών λόγω αποχής, υπό το ισχύον εκλογικό σύστημα, θα ήταν να μοιραστούν οι έγκυρες ψήφοι σε κόμματα εκ των οποίων κανένα δεν θα ξεπεράσει το εκλογικό όριο του 3%, επομένως να μην εκλεγεί κανένας βουλευτής. Και αυτή η πιθανότητα είναι σχεδόν μηδενική. Συνεπώς, όσοι σας προτείνουν αποχή (ή άκυρο ή λευκό) θέλουν να αποφασίζουν άλλοι για εσάς, δημοκρατικά πάντα.

Παραμύθι 6^ο (με διάφορες παραλλαγές): Μην ψηφίζεις κόμματα που δεν θα περάσουν το εκλογικό όριο του 3% γιατί η ψήφος σου είναι χαμένη ή ευνοεί το πρώτο κόμμα κλπ.

Κανείς δεν γνωρίζει πριν από τις εκλογές ποιό κόμμα θα περάσει το 3%. Ακόμα και τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων δεν ανακοινώνονται ή ανακοινώνονται «πειραγμένα» με σκοπό την χειραγώγηση του εκλογικού σώματος. Τρανό παράδειγμα οι εκλογές της 25^ης Ιουνίου, κατά τις οποίες «μικρά» αντισυστημικά κόμματα μπήκαν στη Βουλή προς έκπληξη - δήθεν - κάποιων δημοσιογράφων, πολιτικών, αναλυτών και λοιπών λωποδυτών. Επομένως, μην γίνεσαι θύμα της προπαγάνδας. Ψήφισε αυτό που σε εκφράζει γιατί «στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό», αλλά να προσέχεις…μην σε πουν φασίστα οι προαναφερθέντες!

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.