Γράφει ο Ι. Κουριαννίδης

 

Η οικονομία ως μέσο καταστροφής της πατρίδας

Οι ευθύνες και η στάση πατριωτών και εθνικιστών

Θεωρητικά οι τράπεζες είναι πυλώνες της εθνικής οικονομίας. Αρκεί, βεβαίως, να υφίσταται εθνική οικονομία και να μη έχει εκχωρηθεί η λειτουργία της σε υπερεθνικούς οργανισμούς, όπως συμβαίνει στην πατρίδα μας μετά την ένταξή της στην Ε.Ε.

Η λειτουργία των τραπεζών εντάσσεται στο γενικότερο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που σύμφωνα με τον Σαράντη – Ευάγγελο Λώλο («ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»)  «έχει να επιτελέσει πέντε συγκεκριμένες λειτουργίες:

• να προωθεί τη διάχυση, την αντιμετώπιση, την αποφυγή του κινδύνου,
• να αριστοποιεί την κατανομή των πόρων,
• να παρακολουθεί τη διοίκηση των εταιριών και να ελέγχει τις επιχειρήσεις,
• να κινητοποιεί τις αποταμιεύσεις, και
• να διευκολύνει την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών».

Το κατά πόσον ίσχυσαν και τηρήθηκαν όλα αυτά, αλλά και το τί συνέβη στην Ελλάδα μετά την υπογραφή των «μνημονίων» (όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται η σύμβαση δανεισμού της πατρίδας μας με το διεθνές τοκογλυφικό σύστημα), περιγράφεται αναλυτικά στην ιστοσελίδα www.sofokleous10.gr (18-9-2012): «Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, από την αρχή του 2010 έως και το τέλος του 2011, οι ελληνικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, η ίδια η ΤτΕ και αρκετοί ιδιώτες αποταμιευτές, αγόρασαν πολύ μεγάλο αριθμό ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου (αύξηση 51,2%). Την ίδια ώρα μειώθηκε εντυπωσιακά το αντίστοιχο χαρτοφυλάκιο των αλλοδαπών τραπεζών (από 141 δισεκατομμυρίων € την αρχή του 2010 σε 45,9 δισεκατομμύρια € στο τέλος του ίδιου έτους και σε 35 δισεκατομμύρια € το τέλος του 2011). Υπενθυμίζεται ότι, εκείνη την περίοδο η τότε κυβέρνηση ήταν αντίθετη με την επιλογή της αναδιάρθρωσης (PSI) του ελληνικού χρέους - την οποία όμως αργότερα ψήφισε, με συνεργό την αξιωματική αντιπολίτευση. Το ερώτημα είναι: γιατί οι ελληνικές τράπεζες και ιδίως τα ασφαλιστικά ταμεία δέχονταν να αγοράζουν ελληνικά ομόλογα, δεδομένης της πανθομολογούμενης επισφάλειας τους; Οι μελλοντικές τιμές αυτών των ομολόγων θα ήταν, ούτως ή άλλως, πολύ χαμηλότερες καθώς πιθανολογούνταν (σε βαθμό σχεδόν βεβαιότητας) η πτώχευση του ελληνικού κράτους. Η απάντηση θα ήταν το ότι, οι τράπεζες ενθαρρύνθηκαν από τον αναμενόμενο ερχομό του ΔΝΤ, το οποίο δεν θα τις άφηνε να πτωχεύσουν - ενώ τα διαθέσιμα των ασφαλιστικών ταμείων τα χειρίστηκε η ίδια η ΤτΕ, χωρίς να λογοδοτεί σε κανέναν. Ταυτόχρονα, η αγορά ομολόγων συγκρατούσε (χειραγωγούσε;) την άνοδο των spreads (σ.σ.: δλδ την διαφορά των τιμών αποδόσεών τους) - πράγμα που επιθυμούσε η κυβέρνηση, επειδή έτσι διαμόρφωνε ένα ευνοϊκό υπέρ αυτής κλίμα, παρέχοντας την περαιτέρω πίστωση χρόνου. Οι διαδικασίες αυτές οδήγησαν σε μια ελληνοποίηση του χρέους, πράγμα που σήμαινε ότι το PSI (σ.σ.: η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στην αναδιάρθρωση κρατικού χρέους) επέδρασε κυρίως στα στοιχεία του ενεργητικού των ελληνικών (αλλά και των κυπριακών) τραπεζών – τις απώλειες των οποίων θα έπρεπε είτε να αναπληρώσουν με δικά τους κεφάλαια, είτε να αποφασισθεί η ανακεφαλαιοποίηση τους με τη βοήθεια της ΕΕ, είτε να χρεοκοπήσουν, είτε να εκποιηθούν σε ξένες...».

Όλα αυτά, όμως, δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας αφελληνισμού του τραπεζικού συστήματος, μία μεθοδευμένη και στοχευμένη προσπάθεια καταστροφής της ελληνικής οικονομίας μέσω των τραπεζών.

Τα αίτια θα πρέπει να αναζητηθούν πολύ παλαιότερα, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεφε από το Νταβός το 1988. Είχε συναντήσει εκεί και τον τότε πρόεδρο της Τουρκίας, Τουργκούτ Οζάλ και όλοι οι δημοσιογράφοι έσπευσαν στο αεροδρόμιο του Ελληνικού μόλις πάτησε το πόδι του στο έδαφος, ζητώντας του μία δήλωση για τη συνάντηση αυτή. Προς γενική κατάπληξη, ο τότε πρωθυπουργός δεν αναφέρθηκε στη συνάντηση με τον Οζάλ, αλλά η πρώτη του φράση ήταν: «Η Ελλάδα πρέπει να γίνει χώρα παροχής υπηρεσιών»! Από εκείνη τη στιγμή μπήκαν τα θεμέλια της καταστροφής της πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα μας, ώστε σύντομα να φτάσει να μη παράγει τίποτε. Κάθε γωνία και ένα τραπεζικό κατάστημα, κάθε όροφος και μία ασφαλιστική εταιρεία, κάθε δεύτερο κατάστημα και μία κινητή τηλεφωνία! Αυτή ήταν η εικόνα όχι μόνο στις ελληνικές μεγαλουπόλεις, αλλά και σε κάθε κωμόπολη της ελληνικής περιφέρειας! Αξίζει νομίζω να σημειωθεί ότι ο ιδρυτής τού Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ τού Νταβός, το 1971, είναι ο Γερμανός καθηγητής Οικονομικών Κλάους Σβαμπ, που έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό πρόσφατα, με το βιβλίο του «Η μεγάλη επανεκκίνηση». Συμπτώσεις…

Πρώτα ξεπουλήθηκαν οι Τράπεζες. Ο σχεδιασμός προέβλεπε μεν τον σταδιακό αφελληνισμό τους, αλλά κυρίως την εκτροπή τους από τον ρόλο που διαδραμάτιζαν στην ανάπτυξη της χώρας. Από πυλώνες της εγχώριας οικονομίας μετατράπηκαν ραγδαία σε πωλητές καταναλωτικών προϊόντων. Όσες δεν ξεπουλήθηκαν είτε σε ξένες τράπεζες είτε σε εγχωρίους «επενδυτές» που ποτέ δεν έκαναν τον κόπο να μας πουν πού βρήκαν ξαφνικά τόσα χρήματα για τις «επενδύσεις» τους, αντικατέστησαν με ταχύτατους ρυθμούς το ανώτατο στελεχικό δυναμικό τους με «συμβούλους από την αγορά». Το έμπειρο και καταρτισμένο προσωπικό τους που προερχόταν από τα σπλάχνα τους και γνώριζε τους κανόνες των τραπεζικών εργασιών ώστε να συνδράμουν στην ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας, αντικαταστάθηκε, με κύματα δελεαστικών εθελουσιών, από γιάπηδες και «golden boys», με παχυλές προσαυξήσεις μισθών (μπόνους), που υπερφόρτωσαν τα ελληνικά νοικοκυριά με δάνεια που γνώριζαν πολύ καλά ότι ήταν αδύνατο να αποπληρωθούν.

Παράλληλα, το χρήμα που εισέπρατταν κατά τα πρώτα χρόνια από την ανακύκλωση των δανείων που αφειδώς χορηγούσαν (διακοποδάνεια, φοροδάνεια, μετοχοδάνεια, αλλά και στεγαστικά, επισκευαστικά, παγίων κ.λπ.) διοχετευόταν αφειδώς σε θαλασσοδάνεια «ημετέρων», συνήθως με πιεστικές πολιτικές παρεμβάσεις, αφού οι δανειολήπτες κάθε άλλο παρά τηρούσαν τις απαραίτητες προϋποθέσεις φερεγγυότητας.

Κάποια στιγμή, βεβαίως, οι τράπεζες άρχισαν να έχουν πλέον σοβαρά εισπρακτικά προβλήματα, αφού αφενός τα νοικοκυριά δεν μπορούσαν πια λόγω του υπερδανεισμού να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και αφετέρου οι «αναπτυξιακές επιχειρήσεις», που είχαν δανειοδοτηθεί ως «επενδυτικές», δεν επρόκειτο φυσικά να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ, αφού οι ιδιοκτήτες τους είχαν φροντίσει να «επενδύσουν» τα εκατομμύρια σε βίλες, πολυτελή αυτοκίνητα, σκάφη και φυσικά πολλές καταθέσεις στο εξωτερικό! Εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε ως από μηχανής θεός το ... Δημόσιο!...

Σωρεία πλέον οι υπουργικές αποφάσεις για ρύθμιση των δανείων. «Μη φοβάστε τραπεζίτες. Εδώ είμαστε εμείς. Το Ελληνικό Δημόσιο εγγυάται σε ποσοστό 80% τα δάνεια των επενδυτικών επιχειρήσεων». Και, φυσικά, προκειμένου οι τράπεζες να χάσουν το 100% των χρημάτων τους, αποδέχθηκαν την εγγύηση του Δημοσίου (όλων ημών των κορόιδων δηλαδή!), ώστε να χάσουν μόνο το 20%, αφού ήταν δεδομένο ότι οι «επενδυτές» δεν επρόκειτο να πληρώσουν τίποτε, όπως και έγινε.

Μετά την εξάντληση των απανωτών ρυθμίσεων με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, έφτασε επιτέλους η ώρα της «τελικής λύσης». Τον Απρίλιο του 2012, με υπουργική απόφαση (και πάλι!) άλλαξε ο Νόμος που όριζε τις προϋποθέσεις για την πτώχευση των επιχειρήσεων. Το κλειδί στην όλη ιστορία ήταν ένα άρθρο που έδινε πλέον το δικαίωμα στο Δημόσιο, να υποκαθιστά τα πιστωτικά ιδρύματα και να έρχεται απευθείας σε συμφωνία με τον επιχειρηματία, σε περίπτωση που οι οφειλές τού τελευταίου προς το Δημόσιο υπερβαίνουν το ποσοστό του 20% των συνολικών οφειλών του, δεσμεύοντας με την όποια συμφωνία μαζί του και τους λοιπούς δανειστές! Το ποσοστό αυτό, βεβαίως, για όλους αυτούς τους ασυνεπείς λαδιάρηδες εξαπατητές («λαμόγια»), ήταν ασήμαντο, αφού το σύνολο σχεδόν των οφειλών τους ήταν προς το Ελληνικό Δημόσιο, είτε άμεσα από φόρους είτε έμμεσα μέσω των εγγυημένων πλέον από το Δημόσιο δανείων τους! Έτσι, το Ελληνικό Δημόσιο από εγγυητής έγινε πλέον ... δανειστής των «επενδυτών» και έρχεται πλέον σε άμεση συμφωνία μαζί τους, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του τα τραπεζικά και άλλα πιστωτικά ιδρύματα, αλλά ακόμη και τους λοιπούς πιστωτές των «επενδυτών»!

Έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας περιπτώσεις επιχειρήσεων που τα δάνειά τους κουρεύτηκαν προκλητικά (μέχρι και σε ποσοστό 90%!), με αποτέλεσμα εν δυνάμει έσοδα δισεκατομμυρίων για το Ελληνικό Δημόσιο να χαρίζονται και να δημιουργούνται έτσι μαύρες τρύπες στον προϋπολογισμό και στα ταμεία του κράτους, την ίδια στιγμή που αναζητούνταν τότε 11,5 δισεκατομμύρια από το υστέρημα του ελληνικού λαού, αλλά και την ίδια στιγμή που σπεύδαμε ως ικέτες στους διεθνείς τοκογλύφους για να δεχθούν να περιορίσουν το επιτόκιο δανεισμού τους κατά 0,1%! Παράλληλα, επλήγησαν βεβαίως καίρια και οι τράπεζες, αφού η περίφημη εγγύηση του Δημοσίου φυσικά θα περιοριζόταν πλέον στο κουρεμένο ποσό των δανείων, δηλαδή στο 80% του 10% των αρχικών δανείων, δηλαδή θα εισέπρατταν τελικά μόλις το 8% του κεφαλαίου τους!

Ο επίβουλος σχεδιασμός σε βάρος της εθνικής μας οικονομίας πέτυχε, λοιπόν, με τον τρόπο αυτόν, «μέ έναν σμπάρο δύο τρυγόνια». Και τα κρατικά ταμεία στέρησε από έσοδα πολλών δισεκατομμυρίων και στη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών κατάφερε ένα αποφασιστικό χτύπημα. Έτσι έδεσε ακόμη περισσότερο την πατρίδα μας στο άρμα των μνημονίων των διεθνών τοκογλύφων, εκτροχιάζοντας την όποια προσπάθεια συμμαζέματος των χρεωστικών μας ανοιγμάτων και οδηγώντας μας πιο βαθιά στην άβυσσο της χρεωκοπίας.

Συγχρόνως είχαν ήδη διατυπωθεί αφενός το αφήγημα περί δήθεν αδυναμίας πληρωμών μισθών και συντάξεων και αφετέρου η καταστροφολογία από μία ενδεχόμενη παύση πληρωμών των χρεών μας προς τους τοκογλύφους. Προσπάθησαν και τελικά έπεισαν τον λαό ότι υπήρχε μία διεθνής συνωμοσία κερδοσκόπων σε βάρος της χώρας μας, που είχε επενδύσει πάνω στην πτώχευσή της, έχοντας στα χέρια της τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα και περίμενε πώς και πώς να τα εισπράξει από τις μεγάλες ξένες επενδυτικές τράπεζες που τα είχαν εκδώσει. Πιθανότατα υπήρχε αυτή η διεθνής των κερδοσκόπων που σαν τα κοράκια περίμενε να αρπάξει τα κέρδη από την επένδυσή της. Τα κέρδη, όμως, που προσδοκούσαν, δεν θα ήταν από την απομύζηση του μόχθου και του ιδρώτα του ελληνικού λαού, αλλά από τα αποθεματικά των ξένων διεθνών τραπεζών. Τους λόγους που οδηγούσαν τις «δωσιλογικές» κυβερνήσεις της μνημονιακής εποχής στην έντονη επιθυμία και βιασύνη («πρεμούρα») για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ξένων τραπεζών, τους αντιλαμβάνεται ή έστω τους υποθέτει κανείς εύκολα. Αυτούς, όμως, που οδήγησαν τους «Έλληνες πατριώτες» να πράξουν το ίδιο, θα πρέπει να μας το εξηγήσει κάποιος αναλυτικά όσο και πειστικά.

Στο κάτω της γραφής, η διεθνής των κερδοσκόπων με τα CDS είχε επενδύσει τα χρήματά της χωρίς καμμία διασφάλιση, στοιχημάτισε στον θάνατο μιας οικονομίας και περίμενε να «κονομήσει»! Γιατί άραγε αυτοί να είναι οι «κακοί», οι «κερδοσκόποι», οι «αδίστακτοι» και όχι οι άλλοι, δηλαδή οι δανειστές μας; Αυτοί οι τελευταίοι δεν ήταν που μας δάνεισαν με τοκογλυφικά επιτόκια; Αυτοί δεν ήταν που μας ζήτησαν για 110 δισεκατομμυρίων (τόσο ήταν τότε το χρέος και σήμερα έχει υπερτριπλασιαστεί!) να δεσμεύσουμε υπέρ τους όλο τον εθνικό μας πλούτο; Αυτοί δεν ήταν που είχαν το δικαίωμα βάσει της σύμβασης δανεισμού να εκχωρήσουν τα δικαιώματά τους σε τρίτες χώρες; Αυτοί δεν ήταν που μας ανάγκασαν να δεχτούμε την εκ των προτέρων παραίτησή μας από οποιοδήποτε ένδικο μέσο σε περίπτωση άσκησης των νομικών τους δικαιωμάτων εναντίον μας; Αυτοί δεν ήταν που επέβαλαν, σε περίπτωση αντιδικίας μας, η δίκη να γίνει με βάση το ευνοϊκό για τους δανειστές αγγλικό δίκαιο; Αυτοί δεν ήταν που θα εισπράξουν ακόμη και διαφυγόντες τόκους, σε περίπτωση που βρούμε τα χρήματα και τους ξεπληρώσουμε τα δανεικά νωρίτερα;...

Αυτοί οι τζάμπα μάγκες, γιατί, αλήθεια, να είναι οι «καλοί», οι «εταίροι μας», οι «σωτήρες μας»; Γιατί σ᾽ αυτούς που εξακολουθούν να αρμέγουν από την ελληνική αγελάδα όσο γάλα ακόμη μπορεί να παράγει μέχρι τον βιολογικό θάνατό της, θα πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη; Εν κατακλείδι, μήπως και οι μεν και οι δε είναι τα ίδια πρόσωπα, τα μέλη της ίδιας «win–win» εγκληματικής συμμορίας που διαχρονικώς λυμαίνεται όλους τους λαούς της γης;

Η κατάκτηση της πατρίδας μας, με όπλο την οικονομία και θύτες τους διεθνείς παράγοντές της, συντελείται με ταχείς ρυθμούς πλέον. Ο αγώνας για την ανατροπή του σχεδιασμού είναι πλέον πολυμέτωπος και κάθε μέρα που περνά γίνεται όλο και πιό δύσκολος, αφού οι συσχετισμοί γίνονται όλο και δυσμενέστεροι για τους ενεργούς και συνειδητοποιημένους πολίτες της χώρας μας.

Κάποιοι έχουν μείνει στον παράνομο μικροπωλητή και στον νομιμοποιηθέντα αλλοδαπό κουρέα της γειτονιάς, που δεν κόβουν αποδείξεις! Η λαθρομετανάστευση είναι σίγουρα, από μόνη της, ένα σοβαρότατο πρόβλημα που διαλύει τον κοινωνικό ιστό της πατρίδας μας, επιβαρύνει την εγκληματικότητα σε μεγάλο βαθμό και δημιουργεί πολλά προβλήματα εθνικών και κοινωνικών προεκτάσεων. Ο μεγάλος κίνδυνος όμως βρίσκεται στους θεσμικούς φορείς της χώρας, που έχουν αλωθεί πλέον σε συντριπτικό ποσοστό από τους πράκτορες των διεθνών συμφερόντων και τοκογλύφων.

Ο αγώνας στο επίπεδο αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει με ανέξοδη μαγκιά και ακτιβισμό εντυπώσεων, τύπου «κίνημα δεν πληρώνω». Απαιτείται ένα συγκροτημένο πατριωτικό κίνημα με σαφή εθνικιστικά χαρακτηριστικά, που να μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αντιμετωπίσει με σθένος, με προτάσεις, με θέσεις και προπαντός με προοπτική διακυβέρνησης αυτής της χώρας, τις προκλήσεις των καιρών.

Η μεγάλη ευκαιρία χάθηκε δυστυχώς το 2010, όταν το πατριωτικό κίνημα ενώ έδειχνε να αναπτύσσεται με τέτοιες προοπτικές, εξαιτίας ατολμίας, προδοσιών και εθελοτύφλωσης, κατάντησε τελικά ουρά του συστήματος που μέχρι εκείνη τη στιγμή λοιδορούσε, θέτοντας την υπογραφή του στη σύμβαση δανεισμού της χώρας, δίπλα σε αυτήν των καταστροφέων της.

Όσα, όμως, είχαν κερδηθεί τότε με κόπο, δεν πρέπει να οδηγηθούν στην πολιτική απαξίωση, καταλήγοντας στα σαγόνια του πληγωμένου και γι᾽ αυτό πολλαπλά επικίνδυνου συστήματος. Η υπευθυνότητα πρέπει να κυριαρχήσει στην πολιτική σκέψη και πρακτική πατριωτών και εθνικιστών, σε πείσμα της μικροκομματικής σκοπιμότητας και των προσωπικών επιδιώξεων. Τα φαινόμενα προσωπικής ιδιοτέλειας πρέπει να στιγματιστούν και να αποτελέσουν όνειδος και ντροπή για όσους τους χαρακτηρίζουν.

Το νέο πελατειακό κράτος χτίζεται πια πάνω στα απομεινάρια της υλικής και ηθικής κληρονομιάς μας, από τους συνεχιστές ενός πολιτικού καρτέλ, μιας κομματικής συμμορίας, που γνωρίζει ότι έχει απέναντί της μία άβουλη και ανίκανη συμμωρία ψηφοφόρων, που νομιμοποιεί το διαβρωτικό έργο τους με τη συμμετοχή της στο παιχνίδι τους.

Το παρηγορητικό στην όλη κατάσταση είναι ότι αυτή η συμμωρία βαίνει συνεχώς μειούμενη αριθμητικά. Όλο και μεγαλύτερο είναι πλέον το πλήθος των πολιτών που γυρίζει την πλάτη στο στημένο παιχνίδι των εξουσιαστών. Κι αν ακόμη δεν έχουν βρει έναν αποτελεσματικό τρόπο αντίδρασης, είναι σαφές ότι όλους τους συνδέει ένας κοινός σκοπός, ένας κοινός πόθος: Η αναγκαιότητα για απονομή δικαιοσύνης. Μια δικαιοσύνη που θα απονέμεται ισότιμα για όλους, θα αγγίζει όλους, θα γίνεται αισθητή από όλους, θα την εμπιστεύονται όλοι. Η απονομή της και η τιμωρία των ενόχων, όλων των ενόχων, σε κάθε βαθμίδα των λειτουργών του πολιτεύματος, όλων όσοι διαχειρίστηκαν τις τύχες της πατρίδας μας τα χρόνια της Μεταπολίτευσης, είναι το πρώτο ζητούμενο. Τα υπόλοιπα θα πάρουν τον δρόμο τους.

Και δυστυχώς, έχουμε ήδη αργήσει πολύ...

 

Γιάννης Χ. Κουριαννίδης

 

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.

Γράφει ο Γ. Σαγιάς.

ΕΠΕΙΓΕΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ "ΑΝΤΙΝΤΡΟΟΥΝΣ"

Η τουρκική πολεμική βιομηχανία εργάστηκε (και εργάζεται) συστηματικά και κατάφερε να κατασκευάσει και να παραγάγει με καθετοποιημένη εξειδίκευση διάφορα UCAV (μη επανδρωμένα πολεμικά αεροσκάφη / "ντρόουνς"), ενισχύοντας την επιθετική της ικανότητα, τις εξαγωγές και το κύρος της. Ήδη χρησιμοποιεί τα "ΜΠΑΪΡΑΚΤΑΡ ΤΒ2", "ΑΝΚΑ-Σ", "ΑΚΙΝΤΣΙ", "ΣΟΝΓΚΑΡ", ΕΡΕΝ" και ετοιμάζει νέα αυξημένων συνδυαστικών δυνατοτήτων.

Η Ελλάδα οφείλει να προωθήσει τάχιστα μελέτες και παραγωγή ΔΙΚΩΝ ΤΗΣ "αντιντρόουν" (π.χ. με χρήση συσκευών ηλεκτρομαγνητικού πλέγματος παρεμβολών, με ενισχυμένο αντιδραστήρα μικροκυμάτων, με τεχνολογία αιχμής για ομηρία, ανακατεύθυνση και καταστροφή "ντρόουνς", με σχεδιασμό αντιμετώπισης μαζικής επίθεσης "ντρόουνς" -τα οποία μάλιστα ενδέχεται να συνδυάζουν τις διαφορετικές δυνατότητές τους-, με επέκταση τής χρήσης τεχνητής νοημοσύνης για παρεμβολές στην γλώσσα και στις χειρονομίες κατεύθυνσής τους -με προοπτική ακόμη και αντιστροφής των επιθέσεων εναντίον τής χώρας του/των χειριστή/χειριστών-, με εστιασμένη χρήση λέιζερ ανά μονάδα, δεκάδες αλλά και εκατοντάδες εχθρικών "ντρόουνς". Διότι η Ελλάδα οφείλει να λάβει σοβαρότατα υπ' όψιν της ότι η Τουρκία είναι πλέον παραγωγός χώρα UCAV, πράγμα που σημαίνει μεγαλύτερη παραγωγή με μικρότερο κόστος, δυνατότητα ασκήσεων συνδυαστικών επιθέσεων και προσπάθειά της για ακόμη μεγαλύτερη εγχώρια παραγωγή με τις το δυνατόν λιγότερες εξαρτήσεις σε προμήθεια υλικών από το εξωτερικό και ακόμη πιο μεγάλη αυτονομία κατασκευής τους, η οποία εκτιμάται ήδη άνω τού 60%.

Έτσι, η αποτρεπτική ικανότητα τής Ελλάδος, δεν θα εξαρτάται μόνο από ξένα "αντιντρόουν" συστήματα (π.χ. των Η.Π.Α. ή/και Ισραηλινά κ.ά.), γιατί αυτό σημαίνει ποικιλότροπη εξάρτηση. Με άλλες λέξεις, προμήθειες οπλικών συστημάτων σημαίνουν και "υποχρεωτικότητες" πολιτικών, μείωση τής διαπραγματευτικής μας ισχύος σε κρίσιμες στιγμές, κίνδυνο έκθεσής μας σε περίπτωση αλλαγής διπλωματίας και αξόνων συμφερόντων υπό των ξένων και πολλά ακόμη.

Προώθηση ελληνικών μελετών και ταχείας παραγωγής "αντιντρόουν" (αλλά και "ντρόουν"), θα σήμαινε, πέραν της καλύτερης αμυντικής θωράκισης τής χώρας μας και της μείωσης τής εξάρτησης, πιθανή συνεργασία με Πανεπιστήμια, αξιοποίηση επιστημονικού δυναμικού (και δη νέων επιστημόνων), καταπολέμηση τής ανεργίας και προοπτική ανάπτυξης λόγω τής προώθησης τής εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας παραγωγής. Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζεται πολιτική βούληση και εθνικό σχέδιο για αντιμετώπιση των σαφώς υπαρκτών κινδύνων από την Τουρκία και τους φανερούς και μη συμμάχους της, καθώς και για σταδιακή απεξάρτηση τής χώρας μας από ξένες δυνάμεις.

Δυστυχώς, η συντριπτική πλειονότητα των εκάστοτε εκλεκτών τού λαού, λειτουργεί εφήμερα και χωρίς εθνικό όραμα. Κρούουμε -για άλλη μια φορά- τον κώδωνα τού κινδύνου. Μέσα σε αρκετές δεκαετίες, έχει αλλάξει δραματικά εις βάρος μας η ποσοτική αναλογία τού πληθυσμού τής χώρας μας σε σχέση με την Τουρκία (σε λιγότερο από έναν αιώνα, το ένα προς δυόμισι έχει γίνει περίπου ένα προς εννέα). Η θετική ποιοτική διαφορά τού στρατεύματός μας, ουσιαστικά υπονομεύεται από λανθασμένες πολιτικές δεκαετιών.

Υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα.
Η μελέτη και παραγωγή "αντιντρόουνς" από την Ελλάδα, είναι μέρος τής λύσης και επείγει.

Γεώργιος Σαγιάς

 

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.

 

Του Ν. Τζιόπα

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ: ΑΓΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ!

-1-

Μετά την επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843 ένα από τα κύρια πολιτικά ζητήματα που απασχολούσαν το νεοσύστατο ελληνικό κράτος ήταν η διάκριση μεταξύ «αυτοχθόνων» και «ετεροχθόνων» Ελλήνων.  Των Ελλήνων, δηλαδή, που ζούσαν μέσα στα όρια του ελληνικού κράτους και των σκλαβωμένων ακόμη αδερφών που ζούσαν έξω από αυτό. Στην Εθνική Συνέλευση που προέκυψε από τις μετεπαναστατικές εκλογές (Οκτώβριος- Νοέμβριος 1843) και που διήρκησε λίγο περισσότερο από 4 μήνες (8 Νοεμβρίου 1843- 18 Μαρτίου 1844), το θέμα συζητήθηκε διεξοδικά. Η κοινοβουλευτική ομιλία του Ιωάννη  Κωλέττη υπέρ της ισότητας των ελεύθερων και αλύτρωτων Ελλήνων στις 11 Ιανουαρίου 1844 εισήγαγε τον όρο «Μεγάλη Ιδέα» (1) και αφορούσε στην απελευθέρωση των σκλαβωμένων Ελλήνων ως κύριο σκοπό του ελληνικού κράτους. (2) Ένας σκοπός που υποστηρίχτηκε έμπρακτα από το αγωνιζόμενο έθνος έως και την Μικρασιατική καταστροφή (1922).

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ

Το όνειρο των Ελλήνων κατά την επανάσταση του 1821 ήταν η απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό και η αυτοδιοίκησή τους σε ένα ελεύθερο κράτος. (3) Η δημογραφική παρακμή αλλά και η ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη ώστε η Ελλάδα να γίνει κράτος αντάξιο και ισότιμο των άλλων Ευρωπαϊκών κρατών, διαμόρφωσε και πολιτικά την Μεγάλη Ιδέα, η οποία πέρα από τον εθνικισμό που την καθιστούσε κυρίαρχη,  είχε και έναν άλλο στόχο: την πολιτιστική κυριαρχία των Ελλήνων όπου υπήρχαν Έλληνες, ανασταίνοντας την παλιά αίγλη που είχε διακοπεί με την πτώση της Πόλης (4)

Εκεί που υπήρχαν, και δικαίως, αντεγκλίσεις ήταν το περιεχόμενο της Μεγάλης Ιδέας, η οποία παρ΄όλο που τροφοδοτούνταν από τον ελληνικό εθνικισμό, είχε από πολλούς ερμηνευτεί με διαφορετικό –πλην του Αλυτρωτισμού- τρόπο:

-Ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Στην ουσία σήμαινε πολυεθνικό κράτος, πράγμα που εναντιώνονταν στον εθνικισμό του νεοσύστατου κράτους αλλά και στην ίδια την διακήρυξη του Κωλέττη (όπως και των επαναστατών) που μιλούσαν για ένωση της ελληνικής φυλής σε μία ενιαία κρατική οντότητα. (5)

 

-2-

-Πολιτιστική και οικονομική επικράτηση στον Ανατολή. Μεγαλεπήβολο σχέδιο, ισάξιο της εδαφικής επικράτησης που οπωσδήποτε έπρεπε να προηγηθεί ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες εγκαθίδρυσης και ευμάρειας  για να προωθηθεί το πολιτιστικό έργο. (6)

Το αποτέλεσμα πάντως, όσο ασαφής και να ήταν η διατύπωση στο λόγο του Κωλέτη, είναι η Μεγάλη Ιδέα να κυριαρχήσει για ογδόντα περίπου χρόνια στη συνείδηση του λαού και να γίνει ο κεντρικός πολιτικός στόχος του κράτους και η εθνική του ιδεολογία (7)

 

Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Η επικράτηση της Μεγάλης Ιδέας και η γοητεία που ασκούσε στο ελληνικό έθνος, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην λειτουργία του κράτους. Ο ελληνικός εθνικισμός κυριάρχησε σε κάθε πτυχή του εθνικού βίου και ο ελληνικός λαός προσηλωμένος στον στόχο της Μεγάλης Ιδέας, μεγαλούργησε στον πολεμικό τομέα συνεχίζοντας την εδαφική του επέκταση απελευθερώνοντας πατρογονικές εστίες. (8)

Το ζήτημα των «αυτοχθόνων-ετεροχθόνων» κατεδείχθη πολύ πριν την διατύπωση του Κωλέττη. Ήδη και πριν την έλευση του Όθωνα υπήρξαν παρεμβάσεις υπέρ της άμεσης επέκτασης των συνόρων ακόμη και από το φιλελληνικό κίνημα (9)

Με την ενηλικίωση του Όθωνα (1835) η Μεγάλη Ιδέα βρίσκει έναν φανατικό υποστηρικτή και, μάλιστα, τον Βασιλιά.

Πριν όμως από αυτό, ο ρομαντισμός για τη «νέα του πατρίδα» αλλά και ο ενστερνισμός της Μεγάλης  Ιδέας φάνηκε νωρίτερα:

Το 1833, κατά την διάρκεια της Αντιβασιλείας, ο Όθωνας μεταβαίνει στην Σμύρνη με πρόσχημα να συναντηθεί  με τον αδερφό του, πρίγκιπα Μαξιμιλιανό που περιόδευε στην Τουρκία αφού πρώτα έκανε επίσκεψη στην Ελλάδα και περιηγήθηκε μαζί με τον αδερφό του στους αρχαιολογικούς χώρους. Εκεί γίνεται δεκτός μέσα σε κλίμα εθνικού ενθουσιασμού αφού στην πόλη το ελληνικό στοιχείο ήταν συντριπτικά υπέρτερο. Και μάλιστα χωρίς να συναντήσει τις οθωμανικές αρχές ως όφειλε. (10)

Μπορεί τα διπλωματικά αποτελέσματα αυτής της παράτολμης ενέργειας να χαρακτηρίστηκαν αποτυχημένα, μια και οι εγγυήτριες δυνάμεις επέβαλαν στην Αντιβασιλεία να αναδιπλωθεί και να χαρακτηρίσει ως «ιδιωτική» την επίσκεψη, ωστόσο η κίνηση και μόνο έδωσε ελπίδες στον ελληνισμό της Ανατολής ότι το ελληνικό κράτος είναι εκεί και οι ελεύθεροι Έλληνες δεν ξεχνούν τους αλύτρωτους αδερφούς τους. (παρά την διπλωματική αποτυχία του εγχειρήματος).

 

-3-

Ακολουθεί η κατάλυση της «Βαυαροκρατίας» από τον ίδιο τον Όθωνα και την θέσπιση της εθνικής γιορτής την 25^η Μαρτίου (1838) όταν και ο νεαρός Βασιλιάς δένεται ακόμη περισσότερο με το έθνος και την Μεγάλη Ιδέα (11)

 

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μια σειρά από γεγονότα που συνέβησαν κατά την διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα δείχνουν την απόλυτη προσήλωσή του στην Μεγάλη Ιδέα και την επιρροή που αυτή είχε στην εξωτερική πολιτική. (12)

Κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου (1853), κι ενώ η Ευρώπη στήριζε όσο μπορούσε την θνήσκουσα οθωμανική αυτοκρατορία ερχόμενη σε σύρραξη με την Ρωσία, η Ελλάς βλέποντάς την ευκαιρία άρχισε να βοηθά τοπικές εξεγέρσεις  στα κατεχόμενα μέρη για να υλοποιηθεί επιτέλους η Μεγάλη Ιδέα. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, στέλνοντας τελεσίγραφο στην Ελλάδα να περιορίσει την δράση Ελλήνων αξιωματικών που δραστηριοποιούνταν μέσα στην οθωμανική αυτοκρατορία και, παρά την συμμόρφωση της Ελλάδας που αποκήρυξε τα επαναστατικά κινήματα, επέβαλλαν ναυτικό αποκλεισμό στον Πειραιά που διατηρήθηκε και μετά την λήξη του Κριμαϊκού πολέμου, στέλνοντας έτσι το μήνυμα της μη ανοχής οποιωνδήποτε πράξεων εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας. (13)

Η Κρητική επανάσταση (1868-1869) ήταν ένα ακόμη σημαντικό γεγονός που σαφώς είχε την βάση του στην Μεγάλη Ιδέα, αφού το νησί έμεινε έξω από τον εθνικό κορμό με την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Από την μία τα εσωτερικά προβλήματα κι από την άλλη η εξουθενωμένη οικονομία έκανε την Ελλάδα να διστάζει να εμπλακεί, στέλνοντας απλώς βοήθεια στους επαναστατημένους Κρητικούς. Μην μπορώντας να αποκτήσει διεθνή ερείσματα και αντιμετωπίζοντας την πλήρη προσήλωση των ευρωπαϊκών δυνάμεων στην διατήρηση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κατέληξε στην αντίδραση της Άγκυρας, η οποία απέσυρε τον πρεσβευτή της από την Αθήνα και διέκοψε τις διπλωματικές επαφές με το αίτημα να σταματήσει κάθε βοήθεια της Ελλάδος προς την Κρήτη, πράγμα που επικύρωσε και η Διάσκεψη του Παρισιού (1868) η οποία συνεκλήθη με πρωτοβουλία των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Το δύσκολο σε αυτήν την περίπτωση ήταν να βρεθεί κυβέρνηση που θα αγνοήσει το λαϊκό αίσθημα στο οποίο κυριαρχούσε η Μεγάλη Ιδέα και να αποδεχθεί να υπογράψει την Δήλωση της Διάσκεψης. Έτσι, μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Βούλγαρη και τις αλλεπάλληλες προσπάθειες του Βασιλιά Γεωργίου για τον σχηματισμό κυβέρνησης, επείσθη τελικώς ο Θρασύβουλος Ζαϊμης και την υπέγραψε, βάζοντας τέλος στην ελληνοτουρκική κρίση.(14)

 

-4-

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Αν και όπως είδαμε ο όρος «Μεγάλη Ιδέα» διατυπώθηκε από τον Ιωάννη Κωλέττη  ενυπήρχε λίγο-πολύ στην συνείδηση των Ελλήνων από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Οι συνεχείς επαναστάσεις από τα πρώτα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής, η επιτυχημένη, εν τέλει, Επανάσταση (Εθνεγερσία) του 1821 και οι αγώνες του ελληνικού κράτους για εδαφική επέκταση με την επίκληση της Μεγάλης Ιδέας, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά η προσπάθεια του Γένους για ανασύσταση της παλιάς αίγλης. Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε  ευθύς εξ΄αρχής η Μεγάλη Ιδέα του ελληνισμού.  Εκεί τέθηκαν οι βάσεις για την εθνική ελευθερία και την συγκρότηση όλων των Ελλήνων υπό ενιαία διοίκηση με σκοπό πρώτα την εθνική ολοκλήρωση και κατόπιν την οικονομική και πολιτιστική ανάταξη. Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Επανάστασης θα ολοκληρωνόταν μόνο όταν η εθνική Επανάσταση θα επικρατούσε. Ο ελληνικός πολιτισμός μεγαλούργησε στηριζόμενος σε δύο βραχίονες (Ανατολή-Δύση) και εδώ πρέπει να προσθέσουμε και το γεωπολιτικό στοιχείο της κλειστής θάλασσας (Αιγαίο) το οποίο έπαιξε τον ρόλο του ώστε μέσω της στρατιωτικής ισχύος να μπορεί το Γένος να εξελίσσεται αναπόσπαστα σε οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο. Κι εφόσον μετά την Επανάσταση το ελληνικό στοιχείο ήταν ακόμη ολοζώντανο στην σκλαβωμένη Ανατολή, ο Κωλέττης απλώς διατύπωσε επίσημα όσα ονειρεύονταν επί αιώνες ο σκλαβωμένος ελληνισμός και κέρδισε με το σπαθί στο χέρι. Άλλωστε, ο ίδιος ο Κωλέττης από το 1835 διακήρυττε γενικά και αόριστα τις «μεγάλες ιδέες». Εννιά χρόνια αργότερα τις έκανε επισήμως και σύνθημα.

Η επισημοποίησή της Μεγάλης Ιδέας ως ιδεολογίας και κεντρικού πολιτικού στόχου του νεοσυσταθέντος κράτους κόστισε φυσικά οικονομικά και οπωσδήποτε δεν μπορούσε εκ της φύσεώς της να βοηθήσει στην εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία. Σε αντιδιαστολή με τα οφέλη όμως (εδαφική επέκταση, αύξηση δημογραφικού, απελευθέρωση ομοεθνών) συνέτεινε στην γιγάντωση του κράτους. Η «μικρά αλλά τίμια Ελλάς» δεν είχε θέση σε αυτό το όνειρο, που ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια του ρεαλισμού, μια κι αναφερόταν σε έναν λαό που μετά από τέσσερις αιώνες βρήκε το θάρρος να βγει από την αφάνεια και να διεκδικήσει την θέση του στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Η επιρροή της στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδος ήταν καταλυτική. Οι όποιες αποτυχίες όμως του ελληνικού κράτους δεν μπορούν να αποδοθούν στην Μεγάλη Ιδέα.  Είναι σαν να δίδεται άφεση αμαρτιών στην ανικανότητα των δημοσίων προσώπων που την διαχειρίστηκαν αλλά και στις λυκοφιλίες της Δύσης που από ό,τι δείχνουν τα γεγονότα έως και την Μικρασιατική Καταστροφή ήταν σταθερά προσηλωμένη στο να δίνει το φιλί της ζωής σε μια καταρρέουσα αυτοκρατορία.

 

 

-5-

ΠΗΓΕΣ:

(1) Πολίτης, Αλέξης, Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του
1830-1880, ΙΜΝΕ-Μνήμων, Αθήνα 2003, σ. 61

(2) Πλουμίδης, Σπυρίδων Γ., «Της μεγάλης ταύτης ιδέας. Οι αφετηρίες της ελληνικής
εθνικής ιδεολογίας», στο: Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Αναστασία Παπαδία-Λάλα,
Κατερίνα Νικολάου & Βαγγέλης Καραμανωλάκης (επιμ.), Έλλην, Ρωμηός, Γραικός. Συλλογικοί προσδιορισμοί και ταυτότητες, Ευρασία, Αθήνα 2018, σ. 555

(3) ό.π., σελ. 555

(4) Δημαράς, Κωνσταντίνος, «Η ιδεολογική υποδομή του νέου ελληνικού κράτους. Η
κληρονομιά των περασμένων, οι νέες πραγματικότητες, οι νέες ανάγκες», στο
Ιστορία του ελληνικού έθνους, τ. ΙΓ΄, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977, σ. 456

(5) Πλουμίδης, Σπυρίδων Γ., «Της μεγάλης ταύτης ιδέας. Οι αφετηρίες της ελληνικής
εθνικής ιδεολογίας», στο: Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Αναστασία Παπαδία-Λάλα,
Κατερίνα Νικολάου & Βαγγέλης Καραμανωλάκης (επιμ.), Έλλην, Ρωμηός, Γραικός. Συλλογικοί προσδιορισμοί και ταυτότητες, Ευρασία, Αθήνα 2018, σ. 560- 563.

(6)  Πολίτης, Αλέξης, Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του
1830-1880, ΙΜΝΕ-Μνήμων, Αθήνα 2003, σ. 67

(7) Μαρκέτος, Σπύρος «Νεοελληνικός Διαφωτισμός και ιδεολογικά ρεύματα στην
Ελλάδα του 19ου αιώνα», στο Γιώργος Μαργαρίτης κ.ά. Ελληνική Ιστορία, τ. Γ΄:
Νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία, ΕΑΠ, Πάτρα 1999, σ. 203-204

(8)  Σκοπετέα, Έλλη, Το «πρότυπο βασίλειο» και η Μεγάλη Ιδέα. Όψεις του εθνικού
προβλήματος στην Ελλάδα, 1830-1880, Πολύτυπο,Αθήνα 1988, σ. 258-261

(9) Κλάψης, Αντώνης, Πολιτική και διπλωματία της ελληνικής εθνικής ολοκλήρωσης, 1821-1923, Πεδίο, Αθήνα 2019, σ.102-104

(10) Μπάλτα, Αθανασία, Βόγλη, Ελπίδα,Χρηστίδης, Χρήστος, Θέματα ελληνικής
ιστορίας (19ος-20ός αι.), Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις, Αθήνα 2015, σελ. 114

(11) ό.π. σελ. 132-133

(12) ό.π. σελ. 136-137

(13)  Κλάψης, Αντώνης, Πολιτική και διπλωματία της ελληνικής εθνικής ολοκλήρωσης, 1821-1923, Πεδίο, Αθήνα 2019, σ.105-108

 (14) ό.π., σελ. 109-110

(15) ό.π., σελ. 149-150

 

(16) ό.π.  σ. 101

 

-6-

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βιβλιογραφία
1.      Δημαράς, Κωνσταντίνος, «Η ιδεολογική
υποδομή του νέου ελληνικού κράτους. Η
κληρονομιά των περασμένων, οι νέες
πραγματικότητες, οι νέες ανάγκες», στο
Ιστορία του ελληνικού έθνους, τ. ΙΓ΄,
Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977.
2.      Κλάψης, Αντώνης, Πολιτική και διπλωματία
της ελληνικής εθνικής ολοκλήρωσης, 1821-1923,
Πεδίο, Αθήνα 2019.
3.      Μαρκέτος, Σπύρος «Νεοελληνικός
Διαφωτισμός και ιδεολογικά ρεύματα στην
Ελλάδα του 19ου αιώνα», στο Γιώργος
Μαργαρίτης κ.ά. Ελληνική Ιστορία, τ. Γ΄:
Νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία, ΕΑΠ,
Πάτρα 1999.
4.      Μπάλτα, Αθανασία, Βόγλη, Ελπίδα,
Χρηστίδης, Χρήστος, Θέματα ελληνικής
ιστορίας (19ος-20ός αι.), Κάλλιπος, Ανοικτές
Ακαδημαϊκές Εκδόσεις, Αθήνα 2015.
5.      Πλουμίδης, Σπυρίδων Γ., «Της μεγάλης
ταύτης ιδέας. Οι αφετηρίες της ελληνικής
εθνικής ιδεολογίας», στο: Όλγα
Κατσιαρδή-Hering, Αναστασία Παπαδία-Λάλα,
Κατερίνα Νικολάου & Βαγγέλης Καραμανωλάκης
(επιμ.), Έλλην, Ρωμηός, Γραικός. Συλλογικοί
προσδιορισμοί και ταυτότητες, Ευρασία,
Αθήνα 2018, σ. 555-570.
6.      Πολίτης, Αλέξης, Ρομαντικά χρόνια.
Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του
1830-1880, ΙΜΝΕ-Μνήμων, Αθήνα 2003. [Ιδίως σ. 61-73]

7.      Ροτζώκος, Νίκος, «Η νεοελληνική εθνική
ιδεολογία και η εθνική ιστοριογραφία», στο
Γ. Μαργαρίτης κ.ά. Ελληνική Ιστορία, τ. Γ΄:
Νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία, ΕΑΠ
Πάτρα 1999. [Ιδίως η ενότητα 10.1]
8.     Σκοπετέα, Έλλη, Το «πρότυπο βασίλειο» και
η Μεγάλη Ιδέα. Όψεις του εθνικού
προβλήματος στην Ελλάδα, 1830-1880, Πολύτυπο,
Αθήνα 1988. [Ιδίως σ. 251-270]

 

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.

 Γράφει ο Χ. Βασιλόπουλος.

 

Περί οικονομίας: μόνο για σκεπτόμενους.

 (Αυξήσεις... επεξηγήσεις).

 

Τα τελευταία δεκαπέντε σχεδόν χρόνια η Ελλάδα έχει περάσει μέσα από τρία μνημόνια διαφορετικών κυβερνήσεων, ενώ τα τρία τελευταία χρόνια έχουμε βιώσει την εποχή του κορωναϊού και του Ρωσοουκρανικού πολέμου. Αυτά έχουν οδηγήσει σε πάρα πολλές δυσάρεστες συνέπειες, μία από αυτές είναι και οι ανατιμήσεις των αγαθών και οι αυξήσεις των πρώτων υλών.

               Τα μνημόνια, σε μακροοικονομικά αποτελέσματα, έφεραν δάνεια κρατικά τα οποία βαρύνουν τους Έλληνες και τα εισοδήματά τους. Για να μην ξεχνιόμαστε, το συνολικό χρέος της Ελλάδος με σημερινά νούμερα είναι περίπου 380δισ. ευρώ.
244δισ. προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Μ.Σ), 90δισ.  ομόλογα, 11δισ.  λοιπά δάνεια εξωτερικού και 35δισ.  δάνεια εσωτερικού (π.χ Ε.Τ.Ε) κ.ά. Να δούμε από όλα αυτά κάποια σημαντικά δεδομένα:

Έχει ανακοινώσει προσφάτως η κυβέρνηση ότι σε 1-2 μήνες θα γίνει πρόωρη αποπληρωμή του οφειλομένου ποσού προς το ΔΝΤ για τα έτη 2022-2023. Το χρέος θα αποπληρωθεί με 7,1δισ. και «φεύγει» το ΔΝΤ από τις πλάτες των Ελλήνων και από την χώρα.
Επίσης, μην ξεχνάμε ότι για την αποπληρωμή των GLF δανείων (είναι τα δάνεια προς τα κράτη-μέλη της Ε.Ε, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στα 244δισ.  του Ε.Μ.Σ) θα δίνουμε ετήσιες δόσεις αξίας 2,64δισ. έως το 2040, συνολικά 50,78δισ.
Άλλο σημαντικό δάνειο είναι αυτό των 18δισ. προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ), το οποίο συμπεριλαμβάνεται στα 244δισ. του Ε.Μ.Σ. Όλα αυτά από το 2008 μας κυνηγούσαν και θα μας κυνηγούν απ’ ό,τι φαίνεται για πολλά χρόνια ακόμα.

Η μικρή αναφορά στα δάνεια του μνημονίου έγινε στο παρόν άρθρο διότι παρακάτω θα γίνει απόλυτος συσχετισμός των δανείων αυτών με τα σημερινά δεδομένα.

Για μία τριετία (2015-2018) έδειχναν τα πράγματα ότι πήγαιναν καλύτερα, είχαν μπει σε μία σειρά, οι αγορές είχαν ανοίξει, καταστήματα και επιχειρήσεις επαναλειτούργησαν (καθώς κατά την δεκαετία 2008-2018 πολλές ήταν οι επιχειρήσεις που είχαν «κατεβάσει ρολά» οριστικά), οι κατασκευές είχαν ξεκινήσει με καλούς ρυθμούς ανάπτυξης, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, ώσπου ήρθε η εποχή του κορωναϊού.

 

Τι είχαμε λοιπόν τα τρία τελευταία χρόνια;

Είχαμε, κλείσιμο των αγορών, κλείσιμο της εστίασης, κλείσιμο όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, απαγορεύσεις κυκλοφορίας, στάσεις πληρωμών, επέκταση επιταγών στους χρόνους πληρωμής τους, κλείσιμο καταστημάτων και επιχειρήσεων, μειωμένα ωράρια, μειωμένη επισκεψιμότητα, άρα και μειωμένες πωλήσεις. Όλα τα παραπάνω έφεραν αυξήσεις στις τιμές των τελικών προϊόντων προκειμένου οι επιχειρήσεις να αντεπεξέλθουν στις νέες άγνωστες συνθήκες. Επιπλέον, εμφανίστηκαν και επιβλήθηκαν οι αναστολές εργασίας, η τηλεργασία, αλλά δυστυχώς σε δεύτερο χρόνο και οι απολύσεις με αποτέλεσμα να αυξηθεί και η ανεργία (τα πλασματικά νούμερα του ΟΑΕΔ ωστόσο δείχνουν μία σταθερότητα καθώς συνυπολογίζουν και προγράμματα 3μηνης απασχόλησης κ.ά -ίσως σε επόμενο άρθρο να αναδειχθούν τα πλασματικά ποσοστά ανεργίας). Ενδεικτικά ωστόσο αξίζει να αναφερθεί ότι βάσει στοιχείων του ΟΑΕΔ το 2013, μέσα στην κρίση, η ανεργία ήταν στο 28% και το 2019 είχε πέσει στο 19%, ενώ η ανεργία στους νέους έχει εκτοξευτεί στο 31%. Πάντως ο δείκτης ανεργίας και οι επιπτώσεις από τις απολύσεις θα φανεί αυτούς τους μήνες που διανύουμε καθώς θα τελειώσουν οι περίοδοι προστασίας των εργαζομένων.

Μέσα σε όλα αυτά, οι τιμές πολλών αγαθών αυξήθηκαν τραγικά λόγο κορωναϊού και αυτό διότι υπήρχαν -και υπάρχουν ακόμα- ελλείψεις σε πρώτες ύλες και σε μεταφορές. Χαρακτηριστικό είναι οι θαλάσσιες μεταφορές και οι ελλείψεις εμπορευματοκιβωτίων (containers) καθώς βρίσκονταν εγκλωβισμένα στα λιμάνια διότι ήταν υποχρεωμένα τα καράβια -και κατ’ επέκταση τα εμπορευματοκιβώτια- σε δίμηνη και τρίμηνη καραντίνα. Ένα τρανό παράδειγμα είναι ότι ένα εμπορευματοκιβώτιο από Κίνα με Ά ύλες κόστιζε περίπου 1.500€ προ κορωναϊού, ενώ το 2021 το ίδιο εμπορευματοκιβώτιο κόστιζε 10.000€. Τα ναύλα αυξήθηκαν κατά 570% και οι χρόνοι παράδοσης από 1,5 μήνα σε 5-6 μήνες. Ας συνυπολογίσουμε βέβαια και το γεγονός ότι λόγω μειωμένης ζήτησης των αγαθών περιορίστηκαν και οι παραγωγές. Επομένως υπήρχε έλλειψη αγαθών και ‘Α υλών. Και όσες πρώτες ύλες ήταν διαθέσιμες, ήταν δυσεύρετες και πανάκριβες. Έτσι, και τα τελικά προϊόντα ακολούθησαν την ίδια πορεία. Δυστυχώς αυτές οι ελλείψεις δεν έχουν διορθωθεί, αντιθέτως αυτή την περίοδο έχουν ενταθεί.

Μετά λοιπόν από τη σύντομη αναφορά στις ημέρες του κορωναϊού και τις επιπτώσεις του, συνέχεια έχει το σήμερα.

Το τελευταίο πεντάμηνο βλέπουμε ραγδαίες αυξήσεις στην ενέργεια. Τετραπλασιασμός του κόστους τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις.

Εργοστάσιο παραγωγής ασφαλτικών υλικών, από 15.000€ (τιμολόγιο ΔΕΗ) τον Οκτώβριο 2021, ανέβηκε στις 70.000€(από τον Νοέμβριο 2021 και έπειτα). Με ένα κύκλο εργασιών 8.000.000€, σχεδόν το 10% το επιστρέφει στην ενέργεια..

Η αύξηση της τιμής της ενέργειας, του ηλεκτρικού, του πετρελαίου και του φυσικού αέριου εκτινάσσουν την οικονομία στον αέρα και με τις παρούσες δύσκολες συνθήκες εκτινάσσουν τις τιμές σε μια σειρά αγαθών, πλήττοντας άμεσα κυρίως τις μεσαίες και τις χαμηλές εισοδηματικά τάξεις.  Στις 21/12/21 ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Γεωργιάδης, μιλώντας σε ραδιοφωνική εκπομπή προσπαθούσε να αρνηθεί την ακρίβεια με κωμικές δικαιολογίες: πήγε σε υπερ-αγορές της Πεντέλης κοντά στο σπίτι του και ο κόσμος δεν του παραπονέθηκε καθόλου, αντίθετα έβγαζε selfie μαζί του.

«Μην γκρινιάζετε συνέχεια. Αυτό που περνάμε στην Ελλάδα το περνάει όλος ο πλανήτης, τα 7,5 δισεκατομμύρια. Σταματήστε όλη μέρα την μαυρίλα. Την τελευταία φορά που πήγα σούπερ μάρκετ, το προηγούμενο Σάββατο, πρέπει να με βγάλανε επτά selfies. Κανέναν κόσμο να μου πει ανεβαίνουν οι τιμές, δεν είδα»

«Με βλέπουνε και με χαιρετάνε και με βγάζουνε και selfie»!

Ωστόσο, πριν από λίγους μήνες, ο μεγαλύτερος ίσως Έλληνας επιχειρηματίας στον κλάδο της λιανικής, σε συνάντηση με τον πρωθυπουργό του είπε ότι το κόστος της ενέργειας για τα καταστήματα έχει τετραπλασιαστεί. Στη συνάντηση αυτή θα γίνει αναφορά και παρακάτω.

Γιατί όμως αυξήθηκε η ενέργεια;

Τα δεδομένα έχουν ως εξής: Το 2021 είχαμε μεσοσταθμικά την ακριβότερη ηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη και τη μεγαλύτερη αύξηση, με πενταπλασιασμό στην τιμή της. Το 2019 η κυβέρνηση επέλεξε τη βίαιη απολιγνιτοποίηση παύοντας τα λιγνιτικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, και την πλήρη εξάρτηση μας από το εισαγόμενο και πανάκριβο όπως απεδείχθη Φυσικό Αέριο, ενώ θα μπορούσε να απολιγνιτοποιήσει σταδιακά και ομαλά, σε βάθος χρόνου, με εθνικό σχέδιο, όπως κάνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες (δες Γερμανία που αποσύρει τις αντίστοιχες μονάδες της σταδιακά έως το 2038 και όχι άναρχα). Αν είχαμε σε λειτουργία τις λιγνιτικές μονάδες θα είχαμε ένα φρένο, όχι μηδενικές, αλλά θα είχαμε φρένο στις αυξήσεις.

Το 2021 η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 24%, την ώρα που σε άλλες χώρες μειώθηκε προς αντιστάθμιση του υψηλού κόστους, όπως στην Ολλανδία κατά 49%, στη Γαλλία κατά 46%, στη Γερμανία κατά 30%.

Η Ευρωπαϊκή πολιτική ρύπων καθιστά ανταγωνιστικές τις ΑΠΕ αφού δεν ακολουθούν τις διακυμάνσεις των τιμών διότι μπαίνουν στο σύστημα με σταθερές τιμές, επομένως συγκρατούν την τελική τιμή στο ρεύμα. Έρευνα του ΑΠΘ έδειξε ότι το Δεκέμβριο η μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στη αγορά χωρίς την παραγωγή ΑΠΕ θα είχε διαμορφωθεί σε 315 ευρώ/MWh και όχι σε 235 ευρώ/MWh που τελικά ανήλθε. Η πιο πάνω τιμή θα μπορούσε να είναι κοντά στα 160 ευρώ/Mwh αν είχαμε διπλάσιες ΑΠΕ. Ωστόσο η συζήτηση για τις ΑΠΕ είναι κάτι άλλο, δεν έχει να κάνει με το παρόν άρθρο και ίσως να αναπτυχθεί σε άλλη ανάρτηση. Δεν θα σχολιαστεί περαιτέρω στο παρόν άρθρο αν οι ΑΠΕ είναι καλές ή κακές για το Έθνος μας καθώς κάποιες από αυτές παρεμβαίνουν και καταστρέφουν τη φύση και είναι κάτι που ο Εθνικισμός δεν το θέλει.

Επομένως, η απολιγνιτοποίηση, η εξάρτηση από το ΦΑ και οι ΑΠΕ είναι κυρίως αυτά που ανεβάζουν την τιμή ενέργειας. Τον Ιανουάριο του 2022 οι αυξήσεις στην ενέργεια έχουν ως εξής: το φυσικό αέριο +155%, το ηλεκτρικό ρεύμα +57%, το πετρέλαιο θέρμανσης +36%. Όλα αυτά αν εξαιρέσουμε τις ΑΠΕ είναι εισαγωγές. Εισάγουμε ΦΑ, εισάγουμε ηλεκτρική ενέργεια. Ο μεγαλύτερος προμηθευτής μας είναι η Ρωσία καλύπτοντας συνολικά το 65% των ετήσιων αναγκών μας σε ΦΑ και το 41% σε πετρέλαιο. Ενδεικτικά από τη στιγμή που σταμάτησαν οι εισαγωγές πετρελαίου από τη Λιβύη και το Ιράκ (2013), οι εισαγωγές των δύο ελληνικών διυλιστηρίων από τη Ρωσία αυξήθηκαν στο 70%.  Άλλοι προμηθευτές είναι το Καζακστάν, το οποίο καλύπτει το 22% των συνολικών εισαγωγών, η Αίγυπτος, η Λιβύη και άλλες. Τώρα το πρόβλημα θα ενταθεί ακόμα περισσότερο μετά τον Ρωσοουκρανικό πόλεμο. Όμως, τι επιπτώσεις έχει αυτός ο πόλεμος για την Ελλάδα και τι συμβαίνει στην αγορά;

Γνωρίζουμε πολύ καλά και εμείς και η κυβέρνηση πως οι τιμές βασικών και πολύ σημαντικών αγαθών για τη διατροφή – πέραν της ενέργειας- αυξάνονται συνεχώς. Πρόκειται για αλεύρι, κονσέρβες, γάλα, δημητριακά, φρυγανιές, είδη ζαχαροπλαστικής, ψωμί, σπορέλαια, κρέας, λαχανικά, φρούτα, μπαταρίες αλλά και οι κατασκευές και ο κατασκευαστικός κλάδος.

Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο:

Στα έργα δημοσίου και ιδιωτικού τομέα έχουν συμβεί απότομες ανατιμήσεις των δομικών υλικών λόγω του Ρωσοουκρανικού πολέμου και των αυξήσεων της ενέργειας.
Χαρακτηριστικά, ο οικοδομικός σίδηρος έχει αυξηθεί κατά 100% και η άσφαλτος κατά 200%. Αυτό, σημαίνει ότι εάν ένα οικοδομικό έργο κόστιζε πριν τις ανατιμήσεις 2.000.000 ευρώ, σήμερα κοστίζει τουλάχιστον 2.700.000 ευρώ (μέση αύξηση στο σύνολο της κατασκευής ενός οικοδομικού έργου τουλάχιστον 35%)
και ένα ασφαλτικό έργο που κόστιζε πριν τις ανατιμήσεις 2.000.000 ευρώ, σήμερα κοστίζει τουλάχιστον 2.800.000 ευρώ (μέση αύξηση στο σύνολο της κατασκευής ενός δρόμου τουλάχιστον 40%). Αυτό σε πολλές περιπτώσεις έχει φέρει κερδοσκοπία και κερδοσκοπικό πληθωρισμό (αύξηση πληθωρισμού λόγω κερδοσκοπίας). Ναι μεν σε κάποια υλικά οι ανατιμήσεις είναι αληθινές και υπαρκτές, όμως σε άλλα είναι πλασματικές με αποτέλεσμα την κερδοσκοπία.  Στα δημόσια έργα πλέον, με τις παρούσες τιμές και με τις προσφορές που είχαν κατατεθεί πριν τις αυξήσεις είναι αδύνατο να εκτελεστούν από τους Αναδόχους».

Οι λύσεις που έχουν προταθεί από τον κατασκευαστικό κλάδο είναι:

- Παράταση κατ’ ελάχιστον δώδεκα μηνών όλων των Χρονοδιαγραμμάτων
- Προσωρινή διακοπή εργασιών, για 6 μήνες
- Τροποποίηση των συμβάσεων και αναπροσαρμογή του κόστους και της υπεραξίας του έργου.
- Αναπροσαρμογή των Προϋπολογισμών Μελετών.

Οι δύο τελευταίες λύσεις αυξάνουν το κόστος εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού ενώ η προσωρινή διακοπή εργασιών θα φέρει παύση της λειτουργίας πολλών εργοστασίων, αναστολές εργασίας και απολύσεις, αν δεν ληφθούν απαραίτητα μέτρα.

Στον ιδιωτικό κατασκευαστικό τομέα, αν η κατασκευή μία οικίας τον προηγούμενο Σεπτέμβριο κόστιζε συνολικά 100.000€, με τις σημερινές τιμές αυτό θα κόστιζε 140.000€. Επομένως, αυτό που θα συμβεί στις ιδιωτικές κατασκευές είναι η αναμονή για την αποκλιμάκωση των αυξήσεων και πιθανή πτώση των τιμών των Α΄ υλών.

Έτσι βλέπουμε ότι και ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας είναι σε ύφεση αυτή την περίοδο θα έχει πρόβλημα το οποίο τα αισιόδοξα σενάρια της αγοράς λένε ότι θα κρατήσει μέχρι το τέλος του χρόνου.

Πάμε τώρα στο πιο σημαντικό μέτωπο που επηρεάζει άμεσα τα νοικοκυριά και τον οικογενειακό προϋπολογισμό,  και δεν είναι άλλο από τα αγαθά πρώτης ανάγκης:
Στα μέσα Δεκεμβρίου ‘21 είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο κ. Σκλαβενίτης, στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου συζήτησαν για τις αυξήσεις στα προϊόντα.
Τον είχε προειδοποιήσει από τότε ότι από τη νέα χρονιά έρχονται νέες μεγάλες αυξήσεις σε προϊόντα, που κυμαίνονται μεταξύ 20% και 40%. Επί λέξη ο επιχειρηματίας του είπε: «Τα μακαρόνια, Ιανουάριο-Φεβρουάριο θα τα δούμε 40% πάνω σε σχέση με σήμερα. Και δεν αποκλείεται να μην τα δούμε και καθόλου στα ράφια». Και πράγματι αυτή τη στιγμή τα μακαρόνια έχουν υποστεί αύξηση 35-40%. Επίσης, βασικά είδη μαζικής κατανάλωσης, όπως το αλεύρι, ο καφές, το ρύζι, φρυγανιές, τα δημητριακά, το βρεφικό γάλα και τα είδη ζαχαροπλαστικής, γνωρίζουν ανατιμήσεις.

Κύριες αιτίες, η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, το οποίο επιβαρύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα λειτουργικά έξοδα των επιχειρήσεων και οι εχθροπραξίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Και γιατί;

Η Ρωσία και η Ουκρανία αποτελούν το 14% της παγκόσμιας παραγωγής σίτου. Ο μεταξύ τους πόλεμος επηρεάζει το κόστος παραγωγής σίτου και επομένως τον εφοδιασμό της ελληνικής αγοράς με άλευρα. Η Ρωσία είναι ο κορυφαίος εξαγωγέας μαλακού σιταριού στον κόσμο αντιπροσωπεύοντας το 10% της παγκόσμιας παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, η Ουκρανία είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας στο μαλακό σιτάρι. Στη δεκάδα των κορυφαίων εξαγωγέων σίτου περιλαμβάνονται ακόμα οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Αυστραλία, η Αργεντινή, η Γερμανία, το Καζακστάν και η Πολωνία. Για την κάλυψη των ελλείψεων θα μπορούσαμε επίσης να προμηθευτούμε σιτηρά και άλευρα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως π.χ. η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Τσεχία, που βρίσκονται μέσα στην επόμενη δεκάδα της παγκόσμιας κατάταξης παραγωγής σιτηρών. Ωστόσο, ανάλογα προβλήματα με εμάς θα έχουν και τα υπόλοιπα κράτη κάτι το οποίο δυσκολεύει την παγκόσμια ανάγκη και προμήθεια.

Η πιο σωστή λύση του προβλήματος είναι κάτι που ο Εθνικιστικός χώρος το φωνάζει εδώ και πολλά χρόνια. Είναι κάτι το οποίο είναι ένας από τους πυλώνες την Εθνικιστικής ιδεολογίας. ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ και κάλυψη εγχώριων αναγκών. Παραγωγή για την κάλυψη του 100% των αναγκών της Ελλάδας και πλεονάζουσα παραγωγή για εξαγωγικές δραστηριότητες.

 

Δυο σημαντικά δεδομένα της Ελληνικής παραγωγής είναι τα εξής:

• Το ελληνικό σκληρό σιτάρι, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2011-2019 τόσο οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όσο και η παραγωγή παρουσίασαν πτωτικές τάσεις (από 4 εκατ. στρέμματα σε 3 εκατ., και από 1,5 εκατ. τόνους σε 0,8 εκατ. αντίστοιχα). Η εγχώρια παραγωγή υπερκαλύπτει την κατανάλωση, ενώ το εμπορικό ισοζύγιο του προϊόντος είναι θετικό. Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές είναι περισσότερες από τις εισαγωγές.
• Μαλακό σιτάρι: Την ίδια περίοδο, τόσο η καλλιεργήσιμη έκταση μαλακού σίτου, όσο και η παραγωγή του παρουσιάζουν επίσης πτωτικές τάσεις (μείωση κατά 29,5% και 55,3%, αντίστοιχα). Η εγχώρια παραγωγή καλύπτει την κατανάλωση σε ποσοστά χαμηλότερα του 50%, ενώ οι εισαγωγές υπερβαίνουν κατά πολύ τις εξαγωγές. Άρα εμπορικό ισοζύγιο αρνητικό.

Το θετικό είναι ότι το τελευταίο διάστημα οι αλευροβιομηχανίες βρίσκονται σε επαφή με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και προτείνουν να δοθούν κίνητρα για να παράγεται στην Ελλάδα περισσότερο μαλακό σιτάρι. Πριν 10 ημέρες ο πρόεδρος των αλευροβιομηχάνων κ. Μαρκαντωνάκης ήρθε στα λόγια μας, αναφέροντας: “Στη χώρα μας παράγουμε και εξάγουμε σκληρό σιτάρι, ενώ εισάγουμε μαλακό, γιατί για τους αγρότες το σκληρό σιτάρι είναι πιο συμφέρον οικονομικά. Εμείς θέλουμε να δοθούν κίνητρα για παραγωγή μαλακού σιταριού στη χώρα, για να εξαρτόμαστε λιγότερο από τις εισαγωγές”.

 

Τα δεδομένα της αγοράς είναι τα εξής:

• Υπάρχει ανησυχία στις τάξεις των ελληνικών μύλων.
• Οι επιχειρήσεις τηρούν τη δεδομένη στιγμή στάση αναμονής,
• Ελπίζουν ότι η κατάσταση στην Ουκρανία θα εξομαλυνθεί εντός βραχέος χρονικού ορίζοντα
• Υπάρχει επικίνδυνη μείωση των αποθεμάτων σιταριού στους μύλους της χώρας μας,
• Οι αυξήσεις στις διεθνείς τιμές του αλευριού ήδη αγγίζουν το 80%.
• Η Ελλάδα έχει χαμηλά αποθέματα σιταριού τα οποία μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού για μέγιστο διάστημα 45 ημερών.

 

Ακολουθεί μία μικρή ανάλυση για τρεις από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρίες άλεσης σιτηρών που θα βοηθήσει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα:

Μύλοι Λούλη:  το 17% της αξίας των συνολικών σιτηρών που άλεσε προήλθε κατά 12% από Ρωσία και κατά 5% από Ουκρανία.

Κυλινδρόμυλοι Κ. Σαραντόπουλος: πέρσι το 32% της αξίας των συνολικών αγορών τους προήλθε από τις Ρωσία Ουκρανία. Η εταιρεία πλέον προσανατολίζεται σε άλλες αγορές σίτου από τις προαναφερόμενες χώρες, θέλοντας ωστόσο να συγκρατήσει την άνοδο του κόστους του τελικού προϊόντος, και να απορροφήσει μέρος της αύξησης.

Μύλοι Κεπενού: στο 33% της συνολικής αξίας αγορών σιτηρών ανήλθε το 2021 το ποσοστό της αξίας των αγορών της σε σιτηρά από την Ουκρανία και την Ρωσία.

Αυξήσεις τιμών υπάρχουν και θα υπάρξουν. Και το 2022 και το 2023, αν δεν αλλάξουμε κατεύθυνση, αναμένονται δύσκολες χρονιές.  Και αυτό διότι στην παγκόσμια αγορά, Ρωσία και Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% των εξαγόμενων σιτηρών. Όμως στην Ουκρανία λόγω του πολέμου, τουλάχιστον για το 22, δύσκολα θα γίνει σπορά, γεγονός το οποίο θα δυσχεράνει την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Από την άλλη πλευρά, την Δευτέρα 14 Μαρτίου 2022, η κυβέρνηση της Ρωσίας απαγόρευσε τις εξαγωγές σιταριού, σίκαλης, κριθαριού και καλαμποκιού μέχρι τις 30 Ιουνίου 2022 στις γειτονικές χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης.

Το συμπέρασμα που βγαίνει από όλο αυτό είναι ότι η αγορά σιτηρών δεν πρόκειται να “ηρεμήσει” όσο συνεχίζεται ο πόλεμος, όσο διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τα καύσιμα και την ενέργεια και τις μεταφορές κατ’ επέκταση -και δη μεταφορές σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας.

Λίγες σειρές πιο πάνω έγινε αναφορά στον κερδοσκοπικό πληθωρισμό. Καλό είναι να δοθούν δύο παραδείγματα που ισχύουν στο 100% στις ημέρες μας.

1. Η αγορά της αυτοκινητοβιομηχανίας βρίσκεται σε νέο γύρο ανατιμήσεων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να δώσουν τελικές τιμές στους εισαγωγείς και στους εμπόρους αυτοκινήτων. Οι τιμές βασικών εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται στις γραμμές παραγωγής έρχονται από Ουκρανία και Ρωσία. Για παράδειγμα το νικέλιο που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες έρχεται από την Ρωσία, ενώ τα καλώδια που χρησιμοποιούνται έρχονται από την Ουκρανία. Το αποτέλεσμα αυτών είναι να μην υπάρχουν καινούργια αυτοκίνητα προς πώληση, οι χρόνοι παράδοσης είναι αβέβαιοι και οι τιμές διαμορφώνονται όχι την ημέρα της συμφωνίας με τον έμπορο αλλά την ημέρα της παράδοσης του αυτοκινήτου στον αγοραστή. Έτσι εργοστάσια αυτοκινήτων σε Ισπανία και Γερμανία έχουν ήδη ανακοινώσει την προσωρινή παύση λειτουργίας τους λόγω ελλείψεων Ά υλών από Ουκρανία. Αυτό έχει φέρει ως αποτέλεσμα την ραγδαία αύξηση στις τιμές τον μεταχειρισμένων. Πριν δύο μήνες ένα αξιόλογο μεταχειρισμένο αυτοκίνητο είχε κόστος κτήσης 10.000€ τώρα, το ίδιο ακριβώς αυτοκίνητο έχει κόστος 12.000€. Έχει παρατηρηθεί, έμποροι μεταχειρισμένων να «κατεβάζουν» διαδικτυακές αγγελίες αυτοκινήτων και να τις «ανεβάζουν» πάλι μετά από τρεις-τέσσερις ημέρες με άλλη, αυξημένη τιμή.
2. Σε άρθρο της Real News, την Κυριακή 27 Μαρτίου 2022, η κα Μακρή κάνει αναφορά στην ζάχαρη και στα εν Ελλάδι αποθέματα. Η Ελληνικές αποθήκες είναι γεμάτες με λευκή ζάχαρη από Σερβία και Βουλγαρία και με μαύρη ζάχαρη από Γουαδελούπη, Μαυρίκιο και Μαλάουι. Τέλη του 2021 έγιναν πολλές εισαγωγές και σε πάρα πολύ καλές τιμές. Ωστόσο στην αγορά διακρίνεται έλλειψη ζάχαρης διότι οι έμποροι τις κρατάνε στις αποθήκες τους. Προτιμούν δηλαδή να δημιουργηθεί τεχνητή έλλειψη (όπως συμβαίνει) και να βγουν μετά με ακριβότερες τιμές πώλησης και επομένως υπερκέρδη. Άρα, και εδώ θα δημιουργηθεί το φαινόμενο της αισχροκέρδειας και του κερδοσκοπικού πληθωρισμού. Εδώ όμως η ερώτηση είναι η εξής: Γιατί έκλεισαν και από ποιόν τα Ελληνικά εργοστάσια ζάχαρης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (www.ebz.gr); Κάτω από ποιες συνθήκες και με τί οφέλη;

               Τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό είναι η ανατιμήσεις των καυσίμων. Γιατί η κυβέρνηση δεν θέλει να μειώσει τον ειδικό φόρο κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ);
Ως παραδοχή θα χρησιμεύσει η μέση τιμή των 2,00€/λτ ως τιμή του καυσίμου. Σε αυτό το ποσό αντιστοιχούν: 36% τιμή διυλιστηρίου, 35% Ε.Φ.Κ, 24% ΦΠΑ και 5% ελάχιστη προμήθεια πρατηρίων. Επομένως, 0,72€ για τα διυλιστήρια, 0,70€ για τον ειδικό φόρο, 0,48€ Φ.Π.Α και 0,10€ στα πρατήρια. Σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ, το 2019 η ετήσια κατανάλωση ήταν 7,2δισ. λίτρα και το 2020 6,8δισ. λίτρα. Χάριν ευκολίας θα χρησιμεύσει ο μέσος όρος που είναι 7δισ. λίτρα, όπου με 0,70€/λίτρα κρατικά έσοδα είναι 4,9 δισ. ευρώ για το Ελληνικό δημόσιο και 3,4δισ. ευρώ από τον Φ.Π.Α. Συνολικά ετήσια κρατικά έσοδα μόνο από τα καύσιμα 8,3δις ευρώ. Τα νούμερα δεν είναι παράλογα αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2020 στην χώρα μας κυκλοφορούσαν 5.315.000 αυτοκίνητα και αν κάνουμε μαθηματικά δημοτικού, σε ετήσια βάση εξάγεται το αποτέλεσμα 1.280λίτρων κατανάλωση ανά όχημα, δηλαδή 3,5 λίτρα ανά ημέρα για κάθε αυτοκίνητο.

Τα έσοδα είναι τεράστια. Μόνο με τα έσοδα από τα καύσιμα εξοφλούμε τα δάνεια του ΔΝΤ και περισσεύουν και 1,2δις ευρώ. Για αυτό τον λόγο δεν θέλουν οι κυβερνώντες επ’ ουδενί να μειώσουν τον Ε.Φ.Κ, αντ’ αυτού δίνουν επιδόματα 13 ευρώ τον μήνα σε καύσιμα (θα αναφερθεί πιο κάτω).

Αυτές τις ημέρες υπήρξαν στο διαδίκτυο αρκετές φωτογραφίες με τις τιμές των καυσίμων στην Κύπρο. Πανευρωπαϊκά, το κατώτατο όριο Ε.Φ.Κ είναι τα 0,36€/λίτρο. Αυτός είναι ο ελάχιστος φόρος κατανάλωσης ο οποίος έχει επιβληθεί στην Ε.Ε και η Κύπρος έχει πράγματι τον μικρότερο φόρο σε όλη την Ε.Ε και επιπλέον, επειδή οι καταναλώσεις της Κύπρου είναι κατά πολύ μικρότερες (1/15) από αυτές της Ελλάδος, όταν η Ελλάδα παραγγέλνει πετρέλαιο, παραγγέλνει και η Κύπρος προκειμένου να επιτύχει την ίδια τιμή διυλιστηρίου με αυτή της Ελλάδας. Και καλά κάνει, δεν είναι κακό αυτό. Το κακό δυστυχώς είναι ότι η Κύπρος είναι διαφορετική χώρα από την Ελλάδα… Έτσι προκύπτει και η διαφορά στην τιμή μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου διότι αν από τα 2,00€ αφαιρέσουμε τον Ελληνικό Φ.Π.Α 24% πάμε στο 1,61€ και αν αφαιρέσουμε από αυτό το ποσό τα 0,70€ Ε.Φ.Κ πάμε στα 0,91€. Ας προσθέσουμε τώρα τα 0,36€ πάμε στα 1,27€ συν 19% Φ.Π.Α που έχει η Κύπρος τελική τιμή πρατηρίων Κύπρου 1,51€.

Ο μέσος όρος αμόλυβδης και Πετρελαίου κίνησης είναι 1,505€/08-03-2022

 

Και ως επίλογος θα αναφερθεί το εξής: Έρχονται εκλογές!

Ανακοινώνουν σειρά φοροελαφρύνσεων και μέτρων…Με ξένα, δανεικά χρήματα! Το Σάββατο στις 19 Μαρτίου ο υπουργός οικονομικών κ. Σταϊκούρας, δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή σειρά από επιδοτήσεις:

1. 0,15€ στο πετρέλαιο κίνησης για όλους. Δεν πρόκειται για μείωση φόρων αλλά επιδότηση σε 3.000.000 ιδιοκτήτες.
2. 40€ για τρεις μήνες Απρίλιος-Ιούνιος (13,33€/μήνα) για 2.560.000 ιδιοκτήτες. Προϋπόθεση είναι ένα αυτοκίνητο ανά ΑΦΜ και εισόδημα κάτω από 30.000€ ετησίως. Σύνολο επιδότησης 100.000.000€.
3. Επιδότηση ρεύματος σε πρώτη κατοικία και σε φοιτητικές οικίες, η οποία ισχύει αναδρομικά από Ιανουάριο 2022. Για το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου το σύνολο επιδότησης 120,00€.
4. Εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ από 10% έως 30% ανάλογα με την αξία της οικίας. Μόνο το 14% των κατοικιών θα πληρώσει ίδιο ΕΝΦΙΑ με το 2021 ενώ μόνο το 6% θα πληρώσει αυξημένο ΕΝΦΙΑ κατά μέγιστο ποσό 50€. Επομένως 8 στους 10 θα πληρώσουν μειωμένο ΕΝΦΙΑ.
5. Οι κτηνοτρόφοι θα πάρουν επιδοτήσεις ζωοτροφών και οι αγρότες μειωμένο ΦΠΑ στα λιπάσματα στο 6%. Επιπλέον, έκπτωση στον ειδικό φόρο πετρελαίου με συνολική ύψος επιδότησης 10εκ €.
6. Επέκταση μειωμένου ΦΠΑ έως Δεκέμβριο 2022 (αρχικά ήταν μέχρι Ιούνιο 2022) σε επιχειρήσεις εστίασης και μεταφορών (Ταξί, ακτοπλοϊκά, ΚΤΕΛ κ.ά.). Ύψος επιδότησης 230εκ €
7. Έως το 2023 θα έχει καταργηθεί η εισφορά αλληλεγγύης και θα υπάρξει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Σύνολο 2,1δισ.
8. Επίδομα παιδιού βάσει οικογενειακού εισοδήματος ίσο με 210€ (για οικογένειες με 1 παιδί) μέχρι 504€ για οικογένειες από 5 παιδιά και πάνω. Σύνολο επιδότησης 98εκ €.
9. Επιδοτήσεις στο ρεύμα σε πολύ μικρές επιχειρήσεις (αρτοποιία, εστίαση, κομμωτήρια κ.ά.) έως το 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής με αναδρομική ισχύ από Ιαν. 2022, αλλά και στα οικιακά τιμολόγια. Για παράδειγμα οικιακό τιμολόγιο για τον μήνα Μάρτιο θα λάβει έκπτωση επί του καταναλωθέντος ρεύματος έως 72€.

Όταν λοιπόν τον ρώτησε ο δημοσιογράφος που θα τα βρείτε, ο υπουργός απάντησε ότι έχουμε εξασφαλίσει δάνειο 8,3δισ. (ίσο με τα ετήσια κρατικά έσοδα από τα καύσιμα!). Ωστόσο όπως λέμε και στο ναυτικό, «στον καιρό»! Μία που το ανέφερε ο κύριος υπουργός και μία που το πήρε ο αέρας. Ο δημοσιογράφος «ξέχασε» να ρωτήσει από που πήραμε το δάνειο, με τι όρους, με ποιους χρόνους αποπληρωμής και πολλά άλλα… και βέβαια ο υπουργός «εποίησε την νήσσαν».

 

Σημείωση αρθρογράφου

Την ημέρα που ολοκληρώθηκε το παρόν άρθρο, στις 6 Μαρτίου 2022, ο Πρωθυπουργός της χώρας κ. Μητσοτάκης προανήγγειλε την παράταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028 και αύξηση της παραγωγής αυτών κατά 50% με σκοπό τη μείωση της εισαγωγής φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ενέργειας, που αναφέρθηκαν στο άρθρο θα παραμείνουν, ενώ θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες αδειοδότησης και εγκατάστασης ΑΠΕ.

Είθε!

 

Χάρης Βασιλόπουλος

 

 

Πηγές:

http://www.enikonomia.gr/my-money/258761,giati-oi-emporoi-aftokiniton-adynatoun-na-engyithoun-tis-telikes-.html

https://www.real.gr/realnews/arthro/realnews_27_3_2022-820464/

Εκπομπή «Καλημέρα», Γ. Αυτιάς (19/3/2022)

www.sofokleousin.gr

https://www.carandmotor.gr/nea/sta-ypsi-i-timi-tis-benzinis-poso-foro-plironoyme

https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/koinonia/378715/epidoma-venzinis-erxontai-gia-kaysima-kai-geloyn-me-kodikoys-taxisnet-i-aitisi-ana-ix?amp

https://www.newsbreak.gr/oikonomia/307538/kypros-meiose-eidiko-foro-katanalosis/

https://www.kathimerini.gr/economy/561745714/oi-times-ton-sitiron-piran-fotia-apo-ton-polemo-stin-oykrania/

https://www.imerisia.gr/oikonomia/37039_foboi-gia-tin-promitheia-kai-tis-times-sitarioy-stin-ellada-oi-enallaktikes-lyseis

https://www.zarpanews.gr/proedros-aleyroviomichanon-quot-yparchei-eparkeia-sitarioy-stin-kriti-quot-quot-moni-lysi-einai-na-teleiosei-o-polemos-quot/

https://www.kathimerini.gr/politics/561796837/mitsotakis-paratasi-leitoyrgias-lignitikon-monadon-eos-to-2028-ayxisi-50-tis-paragogis/

 

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.