ΚΕΝΤΡΟ Φ - ΑΡΘΡΑ / ΜΕΛΕΤΕΣ blog

Οι βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 και η πιθανή ριζοσπαστικοποίηση των Ελλήνων εθνικιστών

Οι βουλευτικές εκλογές της 21^ης Μαΐου 2023 και η πιθανή ριζοσπαστικοποίηση των Ελλήνων εθνικιστών.

Του Χρήστου Μπίσδα

1-5-2023

Οι βουλευτικές εκλογές της 21^ης Μαΐου 2023, που θα διεξαχθούν με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, ήταν μοναδική ευκαιρία για είσοδο στη Βουλή εθνικιστικών/πατριωτικών κομμάτων. Χρησιμοποιώ αόριστο διότι οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ευκαιρία χάθηκε, εκτός αν το Εθνικό Κόμμα Έλληνες κατορθώσει να συμμετάσχει στις εκλογές ξεπερνώντας τα εμπόδια που δημιούργησε το «συνταγματικό τόξο» με τις γνωστές αντισυνταγματικές τροπολογίες.

Τα μοναδικά εθνικιστικά - κατά δήλωσή τους - κόμματα, που εξέφρασαν την πρόθεση να συμμετάσχουν στις εκλογές είναι το Εθνικό Κόμμα Έλληνες και το Εθνικό Μέτωπο. Παρότι η ανακοινωθείσα συνεργασία τους δημιούργησε ελπίδες για ανάκαμψη του εθνικισμού στην Ελλάδα, τελικά υπήρξε υπαναχώρηση από τη μεταξύ τους συμφωνία με αποτέλεσμα το Εθνικό Μέτωπο να δηλώσει ότι τελικά δεν θα συμμετάσχει στις εκλογές ενώ το Εθνικό Κόμμα Έλληνες θα συμμετάσχει μόνο αν το επιτρέψει ο Άρειος Πάγος. Σε περίπτωση που ο Άρειος Πάγος απαγορεύσει τη συμμετοχή του Εθνικού Κόμματος Έλληνες στις εκλογές, δεν θα κατέλθει στις εκλογές οποιοδήποτε εθνικιστικό κόμμα και οι εθνικιστές ψηφοφόροι θα πρέπει να αναζητήσουν εθνικιστές υποψηφίους σε άλλα κόμματα.

Εδώ η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Υπάρχουν πολλά κόμματα που αυτοπροσδιορίζονται ως πατριωτικά, όμως δεν θέλουν ή δεν τολμούν να μιλήσουν για εθνικισμό. Παρόλα αυτά, οι επικεφαλής των πατριωτικών κομμάτων συμπεριέλαβαν εθνικιστές στα ψηφοδέλτιά τους με σκοπό να καρπωθούν τις ψήφους των εθνικιστών ψηφοφόρων, ειδικά στην περίπτωση μη καθόδου εθνικιστικού κόμματος στις εκλογές. Αν και ο πολιτικός αυτός ελιγμός είναι έξυπνος, δεν θα έχει αποτέλεσμα από τη στιγμή που αρκετά πατριωτικά κόμματα δεν κατόρθωσαν να κατέλθουν στις εκλογές, είτε ελλείψει υποψηφίων είτε λόγω των ενστάσεων που υπήρξαν εναντίον τους, όπως συνέβη με το κόμμα του Εμφιετζόγλου, της Λατινοπούλου κ.ά. Κατά συνέπεια, από τα λεγόμενα πατριωτικά κόμματα - πέραν του «πατριωτικού» ΠΑ.ΣΟ.Κ. και του «πατριωτικού» Κ.Κ.Ε. (εδώ γελάμε!) - μόνο το κόμμα του Βελόπουλου, το κόμμα του Κανελλόπουλου και διάφορα άλλα κομματίδια θα συμμετάσχουν στις εκλογές.

Επομένως, αν τελικά το Εθνικό Κόμμα Έλληνες δεν κατέλθει στις εκλογές, οι εθνικιστές ψηφοφόροι δεν θα έχουν τρόπο νόμιμης θεσμικής έκφρασης της πολιτικής τους προτίμησής, συνεπεία κυρίως των τροπολογιών Μητσοτάκη αλλά και της «φαγωμάρας» των πατριωτικών κομμάτων. Οι εθνικιστές ψηφοφόροι θα έχουν τις εξής επιλογές: είτε να απέχουν της ψηφοφορίας, είτε να ψηφίσουν άκυρο ή λευκό, είτε να ψηφίσουν κόμμα που δεν τους εκφράζει ιδεολογικά, με ό,τι συνέπειες έχει έκαστη επιλογή. Με δεδομένο ότι είναι σχεδόν βέβαιη η προσφυγή σε επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές, κατά πάσα πιθανότητα στις 2 Ιουλίου 2023, υπάρχει ακόμα η ελπίδα και είναι ευκταία η κάθοδος εθνικιστικού κόμματος ή συνασπισμού εθνικιστικών (υπό προϋποθέσεις και πατριωτικών) κομμάτων σ’ αυτές. Όμως, θα έχει χαθεί η ευκαιρία της απλής αναλογικής, διότι οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Αυτό σημαίνει ότι όλα τα κόμματα, πλην του πρώτου, θα εκλέξουν λιγότερους βουλευτές σε σύγκριση με αυτούς που θα εξέλεγαν αν λάμβαναν το ίδιο ποσοστό ψήφων (άνω του 3%) με το σύστημα της απλής αναλογικής.

Υπό αυτές τις συνθήκες, φαίνεται ότι το «συνταγματικό τόξο» κατορθώνει να απαλλαγεί προσωρινά από την θεσμική πολιτική έκφραση των εθνικιστών, αφαιρώντας τους τη δυνατότητα να ψηφίσουν εθνικιστικά κόμματα και κατ’ επέκταση να εκπροσωπηθούν στη Βουλή. Σε παλαιότερα άρθρο, προ τριμήνου, ο γράφων προέβλεψε ότι: «Σε περίπτωση απαγόρευσης της πολιτικής δράσης των εθνικιστών και περιορισμού του δικαιώματος συμμετοχής τους στις εκλογές, όποτε το επιθυμούν οι ίδιοι, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα βρεθούν άλλοι τρόποι πολιτικής έκφρασης σε πεδία που δεν θα μπορούν να ελεγχθούν με τροπολογίες της Βουλής και με προγράμματα κατά της ριζοσπαστικοποίησης και του εξτρεμισμού»[1]. Εφόσον το Εθνικό Κόμμα Έλληνες δεν κατέλθει στις εκλογές, θα έχει επιτευχθεί η εκλογική «φίμωση» των εθνικιστών, η οποία είναι δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε ποικίλες αντιδράσεις τους.

Συγκεκριμένα, ο πολιτικός φορέας ή το άτομο, που του αφαιρείται η δυνατότητα να εκφραστεί πολιτικά και ιδεολογικά μέσω των εκλογών και της πιθανής συμμετοχής του στη νομοθετική λειτουργία, είναι βέβαιο ότι θα στραφεί σε άλλους τρόπους έκφρασης, ειρηνικούς και μη. Από τη στιγμή που το «συνταγματικό τόξο» χαρακτηρίζει ακραίους όσους δεν ψηφίζουν συστημικά κόμματα, δεν θα πρέπει να βρεθεί προ εκπλήξεως αν στο εγγύς μέλλον οι εθνικιστές εκφραστούν πολιτικά και ιδεολογικά ακόμα και με ακραίους τρόπους. Η ριζοσπαστικοποίηση φορέων και ατόμων είναι αποτέλεσμα παραγόντων, που στην περίπτωση της Ελλάδας έχουν ενεργοποιηθεί με ευθύνη των κομμάτων του «συνταγματικού τόξου». Το ερώτημα είναι αν το «συνταγματικό τόξο» επιδιώκει για τους δικούς του λόγους την ριζοσπαστικοποίηση των εθνικιστών ή αυτή θα επέλθει παρά τη θέλησή του, συνεπεία όμως λανθασμένων αποφάσεων και αντισυνταγματικών νόμων του.

Κατά τη γνώμη του γράφοντος, η μόνη διέξοδος για να αποφευχθεί η ριζοσπαστικοποίηση των εθνικιστών είναι η μη απαγόρευση της συμμετοχής του Εθνικού Κόμματος Έλληνες στις εκλογές της 21^ης Μαΐου 2023 ή έστω η συμμετοχή κάποιου εθνικιστικού κόμματος ή συνασπισμού εθνικιστικών (υπό προϋποθέσεις και πατριωτικών) κομμάτων στις επόμενες εκλογές. Προς το παρόν, τα πατριωτικά (μη εθνικιστικά) κόμματα δεν μπορούν να αποτελέσουν βαλβίδα εκτόνωσης της αγανάκτησης και οργής των εθνικιστών, όσο κι αν το «συνταγματικό τόξο» ποντάρει σ’ αυτά. Σε κάθε περίπτωση, οι εθνικιστές (κόμματα, οργανώσεις και προσωπικότητες) θα επιλέξουν τους τρόπους αντίδρασης και αντίστασης στη «φίμωση» που κρίνουν πρόσφορους.

[1] Μπίσδας Χ., «Κίνδυνος για το εθνικιστικό κίνημα η αντισυνταγματική “τροπολογία Κασιδιάρη”», www.kentrofi.gr, 2-2-2023, https://tinyurl.com/5n7tf6ts

Σημείωση "φ": Υπεύθυνος για το άρθρο είναι αποκλειστικά ο αρθρογράφος. Οι θέσεις του είναι προσωπικές και τίθενται σε δημόσιο διάλογο σε πνεύμα ελευθερίας.

Αλβανοί παρανομούν εν Ελλάδι αναγνωρίζοντας "Μακεδόνες" σε αφίσα τους.

ΑΛΒΑΝΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟΥΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ "ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ" ΣΕ ΑΦΙΣΑ ΤΟΥΣ.

Γράφει ο Χ. Βασιλόπουλος

Αλβανοί τής διασποράς, σε αφίσα -και κατόπιν σε βίντεο- που κυκλοφορούν με αφορμή εκδήλωση που οργανώνουν, παρανομούν ασυστόλως αναφερόμενοι σε "Μακεδόνες" σαν ξεχωριστή οντότητα από τους υπόλοιπους Έλληνες. Χρησιμοποιούν μάλιστα παρανόμως το όνομα που χρησιμοποιούν οι αλυτρωτιστές των Σκοπίων, αποφεύγοντας ακόμη και τα προσχήματα που απορρέουν από την "συμφωνία" των Πρεσπών (π.χ.: βόρειοι).
Koncert me rastin... - Koncerte Live te diaspores shqiptare ne Greqi | Facebook

Διαφημίζοντας μουσικοχορευτική εκδήλωσή τους που πρόκειται να λάβει χώρα εντός τού Απριλίου σε χώρο εστίασης στην Κόρινθο, φροντίζουν να προωθήσουν πονηρά και ύπουλα και τον όρο "μακεδονικά" (άραγε γιατί;).

Από πού κι ως πού επιτρέπεται σε "Πασχαλινή Συναυλία" (!) Αλβανών στην Κόρινθο, με καλεσμένους μουσικούς από όλη την Αλβανία, να ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΖΕΤΑΙ το "...σφύριγμα τραγουδιών από τη Μακεδονία..." και να ξεχωρίζουν σαν μη ελληνικά τα μακεδονικά τραγούδια και χορούς;

Σύμφωνα με το world factbook της cia οι ορθόδοξοι Αλβανοί είναι το 6,8%, όταν το 56,7% είναι μουσουλμάνοι. Παρ'όλα αυτά διοργανώνουν "Πασχαλινές συναυλίες" στην Ελλάδα. Άραγε, οι ίδιες συναυλίες γίνονται και μέσα στην Αλβανία;

https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/albania/

Από πού κι ως πού επιτρέπεται σε διερχόμενους Αλβανούς τραγουδιστές, μουσικούς καθώς και σε χορηγούς και οργανωτές να ασκούν εξωτερική πολιτική εις βάρος τής Ελλάδας;

Από πού κι ως πού δεν έχουν παρέμβει ακόμη δημοσίως οι αρμόδιες υπηρεσίες τής Ελλάδας (γεγονός που προκύπτει από την συνεχιζόμενη προπαγάνδα) παραβαίνοντας το καθήκον τους;

Διαφθορά και «διαφθορά»

Του Θεοχάρη Σιώζου

Κατά την περίοδο που διανύουμε υπάρχει μια ανοιχτή έρευνα σχετικά με τη διαφθορά μελών και πρώην μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αντικείμενο του παρόντος είναι η ανωτέρω τρέχουσα έρευνα αλλά και οι έρευνες για διαφθορά οι οποίες δε λαμβάνουν χώρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τι σηματοδοτούν για τη μάχη της Ευρώπης κατά της διαφθοράς.

Οι κατηγορούμενοι για το βαρβαριστί «Qatargate» κατηγορούνται γιατί ενδεχομένως έλαβαν χρήματα από αξιωματούχους του Κατάρ και άλλες χώρες της γύρω περιοχής ώστε να ασκήσουν την επιρροή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπέρ των θέσεων και των συμφερόντων των εν λόγω χωρών. Το κυρίως «αντίτιμο» φαίνεται να ήταν η απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας για το Κατάρ, απόφαση που θα εκρίνετο στην Επιτροπή Δικαιοσύνης και Εσωτερικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η πρακτική που τιμωρείται είναι η λήψη χρημάτων με αντάλλαγμα την επιρροή, ή ο τρόπος και χρόνος της λήψεως των χρημάτων αυτών; Δηλαδή, αν υποτεθούν αληθείς οι ισχυρισμοί του φερομένου επικεφαλής των κατηγορουμένων Α. Παντσέρι, σχετικά με τη δωροληψία από Ευρωπαίους αξιωματούχους, θα πείραζε αν αυτές δεν εγένοντο σε «μαύρες σακούλες» και κατά τη διάρκεια ή άμα τη λήξει της θητείας ορισμένων; Η Ε.Ε, προς ώρας, έχει απαντήσει στο ανωτέρω ερώτημα. Η πρώην Επίτροπος για τις Ψηφιακές Τεχνολογίες Νέλι Κρουζ (Neelie Kroes), βάσει δημοσιευμάτων και διαρροών από δημοσιογραφικούς φορείς, όσο ακόμη κατείχε τη θέση της Επιτρόπου κανόνιζε τη λήψη θέσεως στην εταιρεία μεταφορών «Uber». Δημοσιεύτηκαν χιλιάδες ηλεκτρονικά μηνύματα σχετικά με την άσκηση πολιτικής πιέσεως εκ μέρους της παραπάνω εταιρείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εν θέματι πρώην Επίτροπος, μετά την αποχώρηση εκ της θέσεώς της, βοήθησε την εταιρεία με τις γνωριμίες της (ενδεικτικώς, κανόνισε συνάντηση με τον Ολλανδό ΠΘ Μ. Ρούτε) και μόλις πέρασε η περίοδος των 18 μηνών από την αποχώρηση από την Επιτροπή (περίοδος κατά την οποία, πρώην Επίτροποι πρέπει ν’ απέχουν από τη λήψη οποιασδήποτε θέσεως σε εταιρείες, επί πληρωμή ή άνευ, σχετικά με την άσκηση συμβουλευτικής/πιέσεως γύρω από θέματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) προσελήφθη από την εταιρεία αυτή. Ας προστεθεί πως η εν λόγω Επίτροπος ήταν και επικεφαλής υπεράκτιας εταιρείας όσο ήταν στην Επιτροπή. Επομένως, η Ε.Ε. δεν είναι αντίθετη στις πρακτικές αυτές, απλώς έχει θέσει κανόνες, και αν αυτοί τηρούνται δεν υπάρχει πρόβλημα.

Ένα άλλο κομμάτι που πρέπει να ελεγχθεί σχετικά με το Qatargate, είναι τα αποτελέσματα που θα προέκυπταν από τη δράση των κατηγορουμένων, η οποία είναι ευρέως αποδεκτό στη δημοσιογραφική σφαίρα πως στόχευε στην απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας και δευτερευόντως στην έξωθεν καλή μαρτυρία σχετικά με τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα (εν όψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου). Ακόμη και αν επετυγχάνετο η απελευθέρωση της βίζας, ποιο θα ήταν το πρόβλημα; Ότι η Ευρώπη θα εδέχετο ανθρώπους οι οποίοι δε μοιράζονται τις ίδιες αξίες σχετικώς με τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα, ή και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία; Δε νομίζω η Ευρώπη να έχει πρόβλημα με τη μόνιμη εγκατάσταση και ενσωμάτωση τέτοιων πληθυσμών στο χώρο της, αν κρίνουμε την ακολουθουμένη μεταναστευτική πολιτική της. Το πρόβλημα θα ήταν μήπως η απώλεια του κύρους της Ε.Ε., καθώς συμβάλλεται με ένα κράτος που δεν παρέχει το ίδιο επίπεδο σεβασμού στα ανθρώπινα και λοιπά δικαιώματα; Προφανώς όχι, καθώς η Ε.Ε. έχει ξεπεράσει τα κωλύματα αυτά συνεργαζομένη με την Τουρκία. Εν τέλει, θα υπήρχε κάποια οικονομική βλάβη των πολιτών της Ε.Ε.; Θα έβγαιναν χρήματα από τα ευρωπαϊκά και εθνικά θησαυροφυλάκια για να παραληφθεί ένα προϊόν ή μια υπηρεσία τα οποία άλλως δε θα παρελαμβάνοντο; Όχι. Αντιθέτως, σκιές γύρω από μια σύμβαση με αντικείμενο τη λήψη εμβολίων υπάρχουν για τη δράση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η Πρόεδρος παραδέχθηκε τον Απρίλιο του 2021 πως συνομιλούσε μέσω μηνυμάτων με τον επικεφαλής της φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer για ένα μήνα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την υπογραφή της σύμβασης σχετικά με την παροχή εμβολίων για τον κορωνοϊό στα κράτη της Ε.Ε. Τα μηνύματα αυτά όμως δεν ήρθαν ποτέ στο φως της δημοσιότητος, με την πλευρά της Προέδρου να ισχυρίζεται ότι είχαν διαγραφεί και πως τα εφήμερα γραπτά μηνύματα δε μπορούν να θεωρηθούν ευρωπαϊκά έγγραφα. Η Ευρωπαία Διαμεσολαβητής μίλησε για κακοδιοίκηση. Παρεμφερείς δε κατηγορίες είχε αντιμετωπίσει η Πρόεδρος όταν ήταν Υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, για τις οποίες κρίθηκε αθώα. Η υπόθεση για την ύπαρξη τω μηνυμάτων με τον επικεφαλής της Pfizer ήχθη ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου από την εφημερίδα New York Times . Όποια και αν είναι η έκβαση της υπόθεσης, το φαρισαϊκό αφήγημα της Ε.Ε. περί αυτοκαθάρσεως με αφορμή το Qatargate καταρρίπτεται, καθώς αρνούνται τον έλεγχο και τη διαφάνεια γύρω από μια σύμβαση με τεράστιο οικονομικό αντικείμενο, η οποία ενδεχομένως κόστισε στα κράτη-μέλη πολύ περισσότερο απ’ όσο θα ‘πρεπε.

Και για να επιστρέψουμε στα καθ’ ημάς: στον καιρό των μνημονίων, όταν είχε έρθει στην επιφάνεια όλη η κακοδιαχείριση των ελληνικών κυβερνήσεων που οδήγησε στον οικονομικό έλεγχο της Πατρίδας μας, πολλές φωνές στην Ευρώπη φώναζαν για τη διαφθορά στη χώρα μας, και όχι αδίκως. Όμως η διαφθορά στην Ελλάδα, παρότι ευρέως διαδεδομένη, φαίνεται πως είναι χαμηλού επιπέδου (αδιαφανείς προσλήψεις στο δημόσιο, έργα σε ημετέρους κλπ). Η αληθινή διαφθορά αφθονεί στις χώρες με βαριά βιομηχανία και κραταιά οικονομία. Μερικά παραδείγματα: Siemens, Volkswagen, Novartis, οι σχέσεις του πρώην Καγκελαρίου της Γερμανίας Γκ. Σρέντερ και μεγάλου μέρους της Γερμανίας με ρωσικές εταιρείες ενέργειας, κατάσταση η οποία οδήγησε δέσμια την Ευρώπη στο ρωσικό φυσικό αέριο κλπ. Τα μεγέθη προφανώς είναι ασύγκριτα. Ουδείς διαφωνεί πως η διαφθορά πρέπει να καταπολεμηθεί σε όλα τα επίπεδα άνευ ετέρου. Αν όμως το ενδιαφέρον εστιάζεται σε κάποιους οι οποίοι ενδεχομένως πήραν χρήματα για να μας πουν πόσο ωραία είναι στο Κατάρ αλλά αποσιωπούνται οι ύποπτες πρακτικές σε συμβάσεις αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, οδηγούμαστε μάλλον στη συγκάλυψη παρά στην πάταξη της διαφθοράς.

Διαχείριση Κρίσεων και οι επιπτώσεις τους

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ

Γράφει ο Ν. Τσαμασφύρης

Συνήθως ως κρίση συνηθίζουμε να αναφερόμαστε σε ένα έντονο καταστροφικό γεγονός. Στην πραγματικότητα όμως όλοι μας βιώνουμε καθημερινά πολλές κρίσεις. Κάποιες είναι σημαντικές και έντονες, άλλες πάλι, οι περισσότερες είναι ήσσονος σημασίας. Ορίζοντας ένα γεγονός ως κρίσιμο και κατ’ επέκτασιν μια κατάσταση ως κρίση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι κάθε πράξη που έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή ενός ανθρώπου ή οποιουδήποτε κοινωνικού συνόλου στο οποίο συμμετέχει. Ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να οφείλεται σε μη ανθρωπογενείς παράγοντες (σεισμός, έκρηξη ηφαιστείου κ.λ.π.) ή σε ανθρωπογενείς παράγοντες (οδικό ατύχημα, εμπρησμός κ.λ.π.). Η εκδήλωση του φαινομένου μπορεί να γίνει στιγμιαία ή σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και με ένταση, μπορεί όμως και να συμβαίνει με ήπιο ρυθμό και παρατεταμένα.

Για τους περισσότερους ανθρώπους όταν συμβαίνει μια κρίση οι αντιδράσεις είναι παρόμοιες. Πανικός, μη καθαρή σκέψη, αδυναμία λήψης αποφάσεων και επίλυσης της κρίσης. Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να πούμε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις δεν υπάρχει μόνο ένας ενδεδειγμένος τρόπος επίλυσης. Συνήθως είναι καταστάσεις που οι παράμετροί τους μεταβάλλονται συνεχώς, ως εκ τούτου απαιτείται εγρήγορση και ορθή σκέψη για τη λήψη των αποφάσεων. Το υπόβαθρο όμως που είναι πάντα το ίδιο για την αντιμετώπιση μιας κρίσης είναι η προετοιμασία. Μια προετοιμασία που απαιτεί πρόνοια όσον αφορά την εν δυνάμει κατάσταση (εκτίμησή της, αίτια), την ψυχολογική προετοιμασία για την αντιμετώπισή της. Την εκπαίδευση για την πιο αποτελεσματική δράση σε καταστάσεις που έχει ξεφύγει ο έλεγχος και βέβαια τον κατάλληλο εξοπλισμό για να μπορέσουν οι εμπλεκόμενοι να αντιμετωπίσουν τα αναδυόμενα γεγονότα. Στη συνέχεια πρέπει να υπάρχει μηχανισμός αποκατάστασης, ώστε μετά το πέρας της κρίσης η όποια δυσλειτουργία να επιλυθεί και τέλος και εξίσου σημαντικό να υπάρχουν διαδικασίες ανατροφοδότησης, κεφαλαιοποίησης των δεδομένων ώστε την επόμενη φορά που θα ξανασυμβεί το ίδιο ή ανάλογο περιστατικό να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, αν είναι δυνατόν ακόμα και να αποφύγουμε τις ίδιες δυσάρεστες καταστάσεις.

Για να αντιληπτό πλήρως τοις πάσι θα δώσουμε ένα παράδειγμα που στη χώρα μας είναι σύνηθες. Οι δασικές πυρκαγιές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της θερινής κατά κύριο λόγο περιόδου. Εδώ και δεκαετίες λοιπόν έχουμε παρατηρήσει μια αυξανόμενη συχνότητα στο φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών. Τα αίτια που προκαλούν τις πυρκαγιές είναι εμπρησμός, εκούσιος ή ακούσιος, βραχυκύκλωμα στο δίκτυο υψηλής και μέσης τάσης της ΔΕΗ, κεραυνός και βέβαια λόγω του ξηρού καλοκαιριού, με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες ανάφλεξη σε ξερά χόρτα που με τη σειρά τους προκαλούν καταστροφικές πυρκαγιές. Το αποτέλεσμα μιας πυρκαγιάς πραγματικά είναι αμείλικτο. Καταστροφή δασικών εκτάσεων με υποβάθμιση του περιβάλλοντος, καταστροφή οικιών και κτισμάτων με αποτέλεσμα άνθρωποι να χάνουν τις περιουσίες τους, απώλεια ανθρώπινων ζωών που είναι και το σημαντικότερο. Δευτερογενώς καταστροφικές πλημμύρες λόγω αποσάθρωσης του εδάφους, υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα, δυσμενή αποτελέσματα στην οικονομία.

Κάθε φορά γινόμαστε μάρτυρες παρόμοιων περιστατικών. Καθυστερημένη προειδοποίηση για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, ενδεχόμενη έλλειψη μέσων κατάσβεσης ή πιθανόν όχι ιδιαίτερα λειτουργικών, προσωπικό το οποίο αριθμητικά δεν επαρκεί για τον αριθμό των πυρκαγιών που συμβαίνει στη χώρα με αποτέλεσμα να φτάνει στα όρια της κατάρρευσης και συνήθως χωρίς επαρκή και σύγχρονο εξοπλισμό. Σε όλα αυτά να προστεθεί βεβαίως και το γεγονός ότι οι κατά τόπους αρμόδιοι υπεύθυνοι δεν έχουν φροντίσει για την αποκομιδή ξερών χόρτων και σκουπιδιών που λειτουργούν ως καύσιμη ύλη, σπίτια τα οποία παρανόμως έχουν χτιστεί μέσα σε δασικές περιοχές χωρίς καμία πρόνοια για μια ενδεχόμενη πυρκαγιά και άλλα πολλά.
Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, έχει συντεθεί εύκολα και γρήγορα το υπόβαθρο για μια κατάσταση που εύκολα μπορεί να βγεί εκτός ελέγχου με καταστροφικά αποτελέσματα όπως έχει καταδείξει πικρά η εμπειρία μας και η εμπειρία παντού στον κόσμο, καθώς ανεξάρτητα από την προετοιμασία που έχουμε κάνει υπάρχει πάντα ο αστάθμητος παράγοντας. Για να μπορέσουμε λοιπόν να διαχειριστούμε τέτοιες καταστάσεις, όσο και αν ακούγεται περίεργο, πρέπει πρώτα να εκπαιδευτούμε στην ανάλογη νοοτροπία.

Δε νοείται διαχείριση κρίσεως αν πρώτα από όλα δεν είμαστε ψύχραιμοι, που σημαίνει ότι ο καθένας πρέπει να έχει ένα επίπεδο αυτοπειθαρχίας. Εύκολο να το λέμε, δύσκολο να το επιτύχουμε καθώς είναι κάτι που χτίζεται. Εν συνεχεία υπάρχει και η ατομική ευθύνη που έχει να κάνει με το πως κάθε ένας έχει φροντίσει να είναι ενήμερος, υπεύθυνος και συνεργάσιμος. Ένα κράτος, ανεξάρτητα από το ποιος το διοικεί, είναι αδύνατο να καλύψει την ευθύνη κάθε πολίτη. Μια ομάδα που μπορεί να μην έχει τους καλύτερους παίχτες αλλά έχει καλό προπονητή και πειθαρχία είναι πιο εύκολο να επιτύχει σε σχέση με μια άλλη που οι παίχτες της είναι κορυφαίοι αλλά απείθαρχοι. Είναι κάτι που το έχουμε δει να συμβαίνει ιστορικά κατ’ επανάληψιν και σε πολλά επίπεδα. Άρα όταν μιλάμε για διαχείριση κρίσεων μιλάμε για μια ολόκληρη κουλτούρα, μια νοοτροπία που απαιτεί διορατικότητα, υπευθυνότητα, διάθεση συνεργασίας, εθελοντισμό, αλληλεγγύη και σίγουρα διάθεση να βγούμε έξω από τη ζώνη ασφαλείας μας, κάτι που δεν υπάρχει διαχρονικά στην ελληνική κοινωνία. Αντιθέτως, υπάρχει σοβαρή έλλειψη διορατικότητας, ατομικισμός, καταγγελτική διάθεση και βέβαια αποποίηση των ευθυνών μας.
Ακριβώς λοιπόν επειδή εμείς είμαστε αυτοί που συνθέτουμε τον κρατικό μηχανισμό, με τη συμπεριφορά μας αυτή ουσιαστικά υπονομεύουμε το ίδιο μας το κράτος και ακολούθως την ποιότητα ζωής μας. Στο σημείο αυτό βέβαια έρχεται να προστεθεί και ένας κρατικός μηχανισμός που τις περισσότερες φορές διαπιστώνουμε πως είναι αναξιόπιστος και αναποτελεσματικός. Ένα κράτος που μένει στις διακηρύξεις και δεν περνάει στην ουσία. Γιατί έτσι βολεύεται και η εκάστοτε εξουσία την οποία όλοι σχεδόν κατηγορούν, ενδεχομένως και εμείς μέχρι τη στιγμή που κάποιο πρόβλημα θα μας ακουμπήσει οπότε τότε και μόνο τότε ευαισθητοποιούμαστε. Αυτό έχει όνομα και λέγεται υποκρισία.

Είτε λοιπόν η κρίση είναι ατομική, είτε είναι κοινωνική η επίλυσή της έχει μέθοδο και αυτή είναι η προετοιμασία, η πρόνοια και η εκπαίδευση. Ο καθένας σε αυτά που μπορεί και όσο μπορεί. Ευθύνες δεν έχουμε για αυτά που δεν μπορούμε, έχουμε για αυτά που μπορούμε αλλά δεν κάνουμε. Βεβαίως, ασυζητητί, το κράτος, οφείλει να είναι σε μέγιστη ετοιμότητα σε όλο το φάσμα. Μεταξύ άλλων, αυτό προϋποθέτει εθνικό όραμα, ικανότητα διοίκησης, αξιοκρατία, υπευθυνότητα, διάθεση συνεχούς βελτίωσης, οργάνωση, ετοιμότητα και αξιοποίηση πόρων στο έπακρον και επί της ουσίας.

Αυτά τα στοιχεία είναι που κάνουν την πρόταση για ένα εθνικό κράτος απαραίτητη.
Si vis pacem, para bellum…
Αν θέλεις ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο (κυριολεκτικά ή μεταφορικά)…

Ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και ελληνική εξωτερική πολιτική.

Ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και ελληνική εξωτερική πολιτική.

Του Άρη Πετράκη

2-2-2023

O πόλεμος που ξεκίνησε το 2022 με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται μέχρι σήμερα και διαρκώς αλλάζει μορφή. Πλέον έχει γίνει πασιφανές αυτό που αρκετοί υποστήριξαν από την πρώτη στιγμή, ότι δηλαδή πρόκειται για πόλεμο δι’ αντιπροσώπων (proxy war) μεταξύ Δύσης (ΝΑΤΟ και ΕΕ) και Ρωσίας. Η Ουκρανία αποτελεί κράτος υπό ένταξη στην ΕΕ και προπύργιο του ΝΑΤΟ στην περιοχή νότια της Ρωσίας. Ενώ εμφανίζεται ως πρωταγωνιστής του πολέμου, όλοι γνωρίζουν ότι στην ουσία είναι ένα αμερικανικό προτεκτοράτο που θα είχε ηττηθεί προ πολλού αν δεν είχε την συνεχή υποστήριξη της Δύσης. Τα κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, προκειμένου να επιτύχουν τους δικούς τους σκοπούς (αποδυνάμωση της Ρωσίας, προσεταιρισμός-εξάρτηση της Ουκρανίας) αποστέλλουν πολεμικό υλικό, εκπαιδεύουν τον ουκρανικό στρατό και πιθανώς συμμετέχουν άμεσα στις επιχειρήσεις μέσω «μισθοφόρων» και «εθελοντών». Το ίδιο ισχύει και από την πλευρά της Ρωσίας, που ενισχύεται από μισθοφόρους (π.χ. Wagner) και μονάδες εθελοντών (π.χ. Τσετσένοι), για να κατορθώσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πολέμου. Παρότι μέχρι σήμερα επίσημα δεν έχει εμπλακεί άλλο κράτος άμεσα στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας, ώστε αυτός να χαρακτηριστεί πολυεθνικός, τίποτα δεν αποκλείει την κλιμάκωσή του μέσω της επίσημης κήρυξης πολέμου της Ρωσίας σε τρίτα κράτη ή το αντίστροφο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε γενικευμένο Ευρωπαϊκό αν όχι παγκόσμιο πόλεμο.

Η Ελλάδα έχει εμπλακεί έμμεσα στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο αποστέλλοντας πολεμικό υλικό στην Ουκρανία, όπως και πολλά άλλα κράτη. Σε διάφορες ιστοσελίδες διαβάζουμε ότι η Ελλάδα έχει στείλει τεθωρακισμένα οχήματα, όπλα και πυρομαχικά κατασκευής πρώην ανατολικού μπλοκ ενώ προ ολίγων ημερών ζητήθηκε η αποστολή αρμάτων μάχης Leopard. Η Ελλάδα ενεπλάκη αναγκαστικά στον πόλεμο, λόγω της συμμετοχής της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, καθόσον δεν υπάρχει πραγματικά ανεξάρτητη κυβέρνηση που θα μπορούσε να χαράξει δική της εξωτερική πολιτική - πιθανώς διαφορετική από αυτή που ακολουθεί - και η εμπλοκή της δικαιολογήθηκε εκ των υστέρων με το ρητό «είμαστε στην σωστή πλευρά της ιστορίας». Το γεγονός ότι η Ελλάδα υποχρεώνεται να αποστέλλει οπλικά συστήματα στην Ουκρανία, κατ’ εντολή του ΝΑΤΟ, αποδεικνύει ότι αυτά δεν της ανήκουν εξ ολοκλήρου αλλά μάλλον της έχουν παραχωρηθεί με τον ίδιο τρόπο που μία ιδιωτική επιχείρηση αποκτά αυτοκίνητα με leasing. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για την αποστολή πυραύλων Patriot στη Σαουδική Αραβία κατόπιν εντολής των Αμερικανών, που παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ ως επιτυχημένη στρατηγική κίνηση της ελληνικής κυβέρνησης.

Όσα προανέφερα έχουν σκοπό να καταδείξουν ότι η Ελλάδα αποτελεί μία εξαρτημένη χώρα, από τους «συμμάχους» της στο ΝΑΤΟ και από τους «εταίρους» της στην ΕΕ, από την οποία δεν θα έπρεπε κανείς να αναμένει οποιαδήποτε αντίδραση στις αποφάσεις τους. Η επιλογή να ταχθεί η Ελλάδα στο πλευρό της Ουκρανίας ήταν επιλογή τρίτων και όχι της ελληνικής κυβέρνησης. Η μόνη απόφαση, κατά τη γνώμη μου, που αφέθηκε να λάβει η ελληνική κυβέρνηση είναι η επικοινωνιακή διαχείριση της απόφασης στο εσωτερικό της. Το αν συμφέρον της Ελλάδας ήταν να ταχθεί με την πλευρά των Ουκρανών ή των Ρώσων ή αν θα έπρεπε να τηρήσει ουδετερότητα δεν μπορεί κανείς να το προδικάσει. Είναι κάτι που ίσως αποκαλυφθεί μετά από αρκετά χρόνια. Όμως, οι μεσσιανικές φράσεις του τύπου «είμαστε στην σωστή πλευρά της ιστορίας» προφανώς και δεν πείθουν όποιον μελετά την ιστορία και τις διεθνείς σχέσεις.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα δεν φαίνεται να ευνοεί την Ελλάδα. Η αποστολή οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία έχει αποδυναμώσει σε κάποιον βαθμό την άμυνά της διότι αυτά τα οπλικά συστήματα δεν αντικαταστάθηκαν με άλλα, παρά τις υποσχέσεις των συμμάχων. Είναι ευθύνη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας να ανακτήσει άμεσα την ισχύ που απώλεσε η Ελλάδα. Τυχόν εγγυήσεις από συμμάχους ότι θα εξασφαλίσουν την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας σε περίπτωση επίθεσης από την Τουρκία δεν θα πρέπει να οδηγούν σε εφησυχασμό γιατί αφενός το ΝΑΤΟ τηρεί ουδετερότητα σε διενέξεις μεταξύ των μελών του (βλ. Κύπρος, Ίμια) αφετέρου σε περίπτωση γενίκευσης του ρωσο-ουκρανικού πολέμου το κάθε κράτος θα επιλέξει πρώτα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και έπειτα τους συμμάχους του, αν έχει διαθέσιμες δυνάμεις. Περαιτέρω λαμβάνοντας θέση υπέρ της Ουκρανίας η Ελλάδα διατάραξε τις σχέσεις της με τη Ρωσία, με δυσμενή αποτελέσματα κυρίως στην οικονομία (εμπόριο, τουρισμός κλπ). Αντίθετα, η Τουρκία παρότι είναι μέλος του ΝΑΤΟ κράτησε ίσες αποστάσεις και κερδίζει από τον πόλεμο από κάθε πλευρά. Διατηρεί καλές σχέσεις και με τις δύο χώρες, συμμετέχει στην μεταφορά του ουκρανικού σιταριού, πωλεί drones στην Ουκρανία και ταυτόχρονα διευκολύνει το εμπόριο τη Ρωσίας αποκομίζοντας κέρδη. Επίσης διατηρεί ανοικτή μία πόρτα εξοπλισμών για την περίπτωση που οι ΗΠΑ της κλείσουν την πόρτα, έστω και προσωρινά.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι για ακόμα μία φορά η Ελλάδα είναι πιθανό να βγει χαμένη από τις «επιλογές» της, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης. Αν δεν αποκτήσουμε πραγματική εθνική ανεξαρτησία, το αν θα είμαστε κάθε φορά κερδισμένοι ή χαμένοι σε διεθνές επίπεδο θα εξαρτάται από τις επιλογές τρίτων. Ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική μπορεί να ασκηθεί μόνο από μία ανεξάρτητη κυβέρνηση κι αυτή δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά εθνικιστική.